Phát tán hình ảnh vợ, chồng chưa được phép là hành vi bạo lực gia đình

Bổ sung nhiều hành vi bạo lực gia đình

Chiều 27/5, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi).

Dự luật lần này bổ sung thêm những hành vi bạo lực mới như:

- Bỏ mặc không quan tâm/chăm sóc thành viên gia đình là người cao tuổi, phụ nữ có thai, phụ nữ nuôi con nhỏ, trẻ em, người khuyết tật, người bị bệnh không có khả năng tự chăm sóc.

- Ngăn cản thành viên gia đình tham gia các hoạt động xã hội hợp pháp.

- Phát tán hình ảnh, thông tin, tài liệu riêng tư của thành viên gia đình khi chưa được sự đồng ý của người đó (trường hợp là trẻ em thì phải được sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ).

- Phân biệt giới tính, định kiến giới và các đặc trưng cá nhân của thành viên gia đình liên quan đến giới.

- Cưỡng ép quan hệ tình dục, cưỡng ép thực hiện hành vi tình dục trái ý muốn của vợ hoặc chồng.

- Xâm hại tình dục trẻ em hoặc các thành viên khác trong gia đình.

- Cưỡng ép mang thai, phá thai.

- Cưỡng ép nghe âm thanh, xem hình ảnh, đọc các nội dung, trình diễn hành vi khiêu dâm, kích thích bạo lực và vi phạm pháp luật.

Dự án luật lần này cũng bổ sung mới quy định về “buộc chấm dứt hành vi bạo lực gia đình” và quy định “yêu cầu người có hành vi bạo lực gia đình đến trụ sở công an cấp xã nơi xảy ra vụ việc bạo lực gia đình”. Việc bổ sung quy định này nhằm khắc phục bất cập thời gian qua người có hành vi bạo lực gia đình không chấp hành chấm dứt hành vi bạo lực. Mặt khác, việc yêu cầu người có hành vi bạo lực gia đình đến trụ sở công an cấp xã còn là biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn hành vi bạo lực gia đình tiếp diễn, vừa bảo đảm tính răn đe, giáo dục, bảo vệ người bị bạo lực gia đình.

Đề xuất người có hành vi bạo lực phải làm việc công ích

Để ngăn chặn, bảo vệ người trong gia đình tránh nguy cơ tiếp tục bị bạo hành, thậm chí phải viết đơn đề nghị cấm tiếp xúc với người có hành vi bạo lực, ông Nguyễn Văn Hùng cho biết, dự luật bổ sung quy định về "cấm tiếp xúc theo quyết định của Chủ tịch UBND cấp xã" và "cấm tiếp xúc theo quyết định của các cơ quan tiến hành tố tụng". Bên cạnh đó có hoạt động giám sát việc thực hiện cấm tiếp xúc.

Liên quan tới nội dung này, trình bày báo cáo thẩm tra Dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho hay, cấm tiếp xúc là biện pháp cần thiết: “Tuy nhiên, đề nghị Cơ quan soạn thảo quan tâm về khả năng áp dụng biện pháp cấm tiếp xúc cho một số nhóm đối tượng đặc thù như trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật… Bổ sung quy định để bảo đảm quyền chọn chỗ ở của người bị bạo lực gia đình được thực hiện và quy định giao công an cấp xã hỗ trợ việc giám sát thực hiện quyết định cấm tiếp xúc”.

Ngoài ra, Chủ nhiệm Ủy ban xã hội đề nghị bổ sung quy định để Chủ tịch UBND cấp xã ra quyết định cấm tiếp xúc - nếu xét thấy cần thiết - để bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự của nạn nhân bạo lực gia đình (trừ trường hợp người bị bạo lực gia đình từ chối). Việc này tương tự như Tòa án nhân dân ra quyết định cấm tiếp xúc nhằm bảo đảm sự an toàn cho nạn nhân, tránh “bạo lực kép” sau khi nạn nhân có đơn yêu cầu hoặc thể hiện sự đồng ý.

Ngoài ra, quá trình xây dựng luật và thực tiễn giám sát của Ủy ban Xã hội cho thấy, các biện pháp xử lý vi phạm hành chính đối với người có hành vi bạo lực gia đình hiệu quả chưa cao, trong một số trường hợp có tác động ngược: “Ví dụ biện pháp phạt tiền người có hành vi bạo lực gia đình, trên thực tế, trong nhiều trường hợp, đối tượng bạo lực gia đình phải lấy tiền của gia đình để nộp tiền phạt”.

Để có biện pháp phù hợp, có tính răn đe, giáo dục, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu bổ sung vào dự thảo Luật biện pháp “thực hiện hoạt động vì lợi ích cộng đồng”.