Nhiều sách giáo khoa có "sạn"

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) trong báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội về sách giáo khoa (SGK) ngày 22-10 cho biết bộ này đã làm việc với hội đồng thẩm định, Nhà Xuất bản (NXB) ĐH Sư phạm TP HCM và tác giả sách Tiếng Việt lớp 1 - bộ Cánh Diều.

Có sửa nổi sách Tiếng Việt 1 - Cánh Diều?

Sau đó, tất cả các bên liên quan đều thống nhất tiếp thu tối đa những ý kiến góp ý để chỉnh sửa SGK cho phù hợp hơn. Hội đồng thẩm định cũng đề nghị tác giả khi chọn văn bản thay thế không sử dụng truyện ngụ ngôn hoặc các đoạn/bài "đa nghĩa", nên lựa chọn đoạn/bài trong kho tàng văn học Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ cho hay đã yêu cầu NXB ĐH Sư phạm TP HCM và tác giả khẩn trương xây dựng phương án chỉnh sửa, hiệu đính để kịp thời, thuận lợi cho giáo viên tổ chức các hoạt động dạy học. Trước mắt, Bộ GD-ĐT có hướng dẫn, hỗ trợ giáo viên sử dụng các ngữ liệu được thay thế, bổ sung để thực hiện hoạt động dạy học các bài nằm trong chương trình học kỳ, đồng thời khẩn trương hoàn thiện việc điều chỉnh, bổ sung các nội dung trong SGK theo đúng quy định, báo cáo bộ trưởng Bộ GD-ĐT xem xét phê duyệt trước ngày 15-11.

Tuy nhiên, phản hồi thông tin này, một chuyên gia tiểu học băn khoăn việc chỉnh sửa trong thời gian ngắn có đạt được hiệu quả như mong muốn, khi mà cuốn sách này có quá nhiều lỗi sai mang tính hệ thống? Thống kê cho thấy cuốn sách có 46/82 bài đọc là các văn bản sao phỏng từ truyện ngụ ngôn nước ngoài. Các bài văn xuôi tiếng Việt thì nhiều bài không có tác giả, văn vẻ lặp đi lặp lại nhiều câu ngô nghê. Ngoài ra, rất nhiều bài đọc có nội dung liên quan đến bạo lực, tật xấu như đe dọa, bắt nạt, lừa đảo, lười biếng. Các nhân vật trong bài cũng không gắn bó thân thiết với nhau, hoạt động chủ yếu của nhân vật này là lo sợ bị ăn thịt, dọa, la, than, cuỗm, quắp, tợp, tha, cắn, mổ, nhá, chộp, tóm cổ, kẹp cổ, nuốt mồi, bắt, chén, hùng hục… Sách cũng dùng quá nhiều phương ngữ, khẩu ngữ, từ ngữ ít dùng, chưa phù hợp với trẻ lớp 1 như "gà nhí", "gà nhép", "chuột út", "sẻ ri", "ca ri ri", "nhá cỏ", "nhá dưa", "quà quà", "ngó", "ngộ", "ngớ", "nom"… Một số văn bản có nội dung chắp vá thiếu tính giáo dục. "Với một cuốn sách nhiều lỗi như thế này, việc chỉnh sửa trong thời gian ngắn là rất khó" - chuyên gia này nhận định.

"Sạn" ở nhiều sách

Không chỉ cuốn Tiếng Việt 1 của bộ Cánh Diều mới mắc lỗi mà nhiều phụ huynh, giáo viên cũng chỉ ra nhiều "sạn" ở các cuốn sách Tiếng Việt khác, đơn cử như sách Tiếng Việt 1 - bộ "Cùng học để phát triển năng lực" của NXB Giáo dục Việt Nam. Trong cuốn sách này, nhiều truyện dân gian, thơ, câu đố bị cắt xén tùy tiện. Ví dụ trang 109, sách dẫn truyện "Tấm Cám" như sau: "Tấm mồ côi mẹ, phải ở với mẹ kế là mẹ của Cám. Tấm rất chăm chỉ. Ngày ngày, Tấm mò cua, bắt cá, chăn trâu, cắt cỏ... Còn Cám ham chơi, chả chịu làm gì. Có lần, cả hai đi bắt cá. Cám nghĩ kế lấy hết cá ở giỏ của Tấm để mẹ khen".

Trên thực tế, đây chỉ đoạn mở đầu của truyện "Tấm Cám". Cắt ra một mẩu mà lấy tên truyện là "Tấm Cám" thì rõ ràng tác giả sách đã không chuẩn. Tại trang 139 bài tập đọc có đoạn: "Tròn vành vạnh, trắng phau phau/ Ăn no tắm mát rủ nhau đi nằm", bên cạnh là bức tranh vẽ 6 cái bát.

Một giáo viên chia sẻ sách dạy như thế này thì học sinh không thể biết được là cái bát hay nhiều cái bát. Mà thực tế, bát cũng không chuẩn vì chỉ có đĩa mới "tròn vành vạnh". Thêm vào đó, tác giả sách cũng đã biến câu đố gốc: "Một đàn cò trắng phau phau/Ăn no tắm mát rủ nhau đi nằm" thành câu hỏi như trên.

Cũng trong sách này, các tác giả cũng tự chỉnh sửa nhiều tác phẩm theo ý mình, như trong trang 155 với bài tập đọc "Hoa khoe sắc" của Thu Hà. Thực ra, tên bài thơ là "Hoa kết trái". Khổ thơ cuối trong nguyên gốc là: "Này các bạn nhỏ/Đừng hái hoa tươi/Hoa yêu mọi người/Nên hoa kết trái" đã bị biến thành "Nên hoa khoe sắc"…

Một phụ huynh có con học bộ sách "Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục" phàn nàn sách Tiếng Việt lớp 1 của bộ này rất nặng. Vào tuần cuối của tháng 9, tức là khi học sinh mới chỉ đi học được 3 tuần, trong một buổi học, giáo viên yêu cầu học sinh phải nhớ được 4 chữ gồm n, nh, p, ph. Kèm theo đó là đọc "Nhà bé Thi ở phố nhỏ, phố nhà Thi có phở bò"...

Không giao bài tập cho học sinh lớp 1

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết để triển khai thực hiện có hiệu quả chương trình, SGK lớp 1 mới, Bộ GD-ĐT đã chỉ đạo các nhà trường xây dựng kế hoạch giáo dục thực hiện chương trình lớp 1 theo hướng phân bổ hợp lý về nội dung và thời lượng dạy học giữa các môn học, hoạt động giáo dục để không gây quá tải, giúp học sinh hoàn thành nhiệm vụ học tập ngay tại lớp, không giao thêm bài tập về nhà cho học sinh.

Thời khóa biểu cần bảo đảm tỉ lệ hợp lý giữa các môn học và hoạt động giáo dục, phân bổ hợp lý về thời lượng, thời điểm trong ngày học và tuần học phù hợp tâm sinh lý lứa tuổi học sinh tiểu học, đặc biệt là học sinh lớp 1.