Nhà vườn ồ ạt chặt bỏ thanh long

Lao đao với thanh long

Vườn thanh long đã chín đỏ nhưng ông Nguyễn Văn Dũng, ở xã Hàm Phú , huyện Hàm Thuận Bắc vẫn chưa bán được. Ông Dũng cho biết lứa thanh long này dự trù thu hoạch khoảng 5 tấn, trái chín cả tuần nay nhưng gọi mãi thương lái mới đến rồi trả giá 1 ngàn đồng/kg. Ông Dũng không bán, mấy ngày sau thương lái trả mua luôn cả vườn với giá 1 triệu đồng.

“Đầu tư nhiều, mà bán thì lỗ. Cầm cự mãi, nhiều nhà vườn thanh long đã chặt bỏ cây rồi, đến nước này tôi cũng phải bỏ”, ông Dũng buồn bã nói.

Hơn 10 năm đầu tư cây thanh long, chưa năm nào ông Đoàn Quốc Dũng ở thị trấn Tân Minh, huyện Hàm Tân chứng kiến giá thanh long xuống thấp suốt thời gian dài như hiện nay. Nhiều tháng qua, giá thanh long chỉ ở mức dao động từ 500 đồng- 2.000 đồng/kg. 1.500 trụ thanh long ruột đỏ của ông Dũng cho thu hoạch khoảng 10 đợt/năm. Từ 2 năm nay, thanh long rớt giá, càng đầu tư càng lỗ vốn, ông Dũng quyết định chặt bỏ vườn cây thanh long ruột đỏ và trồng cây điều thế chỗ. Nhìn vườn thanh long giờ chỉ còn hàng trụ bê tông, ông Dũng nói: “Đầu tư cả vườn cây tốn hàng trăm triệu tiền vốn, nhưng phải bỏ dù rất xót của". Theo ông Dũng chặt bỏ là chuyện chẳng đặng đừng, nhưng giữ vườn thì phải đầu tư chăm sóc cây. "Ráng giữ vườn đến giờ này khiến chúng tôi đã phải thế chấp nhà, đất vay ngân hàng”, ông chua chát.

Chưa chặt bỏ vườn thanh long, nhưng ông Nguyễn Hữu Vinh, hàng xóm của ông Quốc Dũng tạm thời dừng đầu tư vườn có 1.200 trụ thanh long ruột đỏ. Ông Vinh cho hay, để có sản lượng, chất lượng trái, cây thanh long phải được đầu tư rất nhiều và chăm sóc quanh năm. Thanh long mùa làm điện phải bán giá trên 10 ngàn đồng/kg mới hòa vốn, nhưng cả năm nay giá thanh long chỉ vài ba ngàn đồng/kg, thậm chí có đợt thương lái không đến mua.

Hiện tại, hàng loạt doanh nghiệp xuất khẩu thanh long ở Bình Thuận hiện ngưng mua thanh long hoặc mua rất ít để duy trì công việc cho công nhân. Bà Nguyễn Thị Thúy, chủ cơ sở thu mua thanh long xuất khẩu Thúy Đạt ở Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận cho hay: “Giá cả thanh long rớt là do không tiêu thụ được. Mỗi ngày cửa khẩu chỉ cho qua nhỏ giọt khoảng 10 container, nhiều lắm là 40 container nên nhiều doanh nghiệp không dám thu thanh long dù giá rẻ, sợ ra đến đó ùn tắc như những đợt trước, rồi phải chở về đổ bỏ còn phải chịu chi phí cao”.

Nan giải lối ra

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Bình Thuận , đến đầu năm 2022 diện tích thanh long của tỉnh này là 33.750 ha, sản lượng 700 ngàn tấn/năm. Trong đó, xuất khẩu chiếm 85% sản lượng và chủ yếu xuất qua Trung Quốc. Khi thị trường này biến động, bà con nông dân bị ảnh hưởng. Hàm Thuận Bắc là huyện có diện tích cây thanh long nhiều nhất nhì ở tỉnh Bình Thuận, đây cũng là địa phương đang giảm diện tích thanh long nhiều nhất. So với năm 2021, địa phương này đã giảm hơn 1.500 ha/7.900 ha thanh long.

Theo Hiệp hội thanh long tỉnh Bình Thuận, giá bán thanh long giảm sâu là do việc xuất khẩu thanh long bằng đường bộ ở cửa khẩu phía Bắc đang bị ách tắc. Thực tế này không chỉ khiến người trồng thanh long gặp khó khăn mà các doanh nghiệp xuất khẩu thanh long cũng lao đao. Hiện thanh long Bình Thuận đang tồn ở cửa khẩu và kho lạnh của doanh nghiệp khoảng 30 ngàn tấn. Đồng thời, dự kiến sản lượng thu hoạch thanh long trong tháng 3 là khoảng 100 ngàn tấn. Việc tìm đầu ra cho trái thanh long đang là điều cấp thiết. Hiệp hội cũng kiến nghị chính quyền có giải pháp hỗ trợ tiêu thụ thanh long.

Trước khó khăn đầu ra của thanh long, ông Phan Văn Tấn, Phó giám đốc Sở NN&PTNT Bình Thuận cho biết, ngành nông nghiệp cũng tăng cường cùng địa phương quản lý chặt chẽ vùng trồng và đóng gói, kiểm tra chặt chẽ phòng chống dịch COVID-19 theo đúng quy định để đảm bảo an toàn thực phẩm. Đồng thời, kiến nghị Bộ NN&PTNT và các ngành tăng cường, có các biện pháp hỗ trợ tiêu thụ thanh long. Về lâu dài, tỉnh có định hướng lại tổ chức sản xuất để đảm bảo ổn định sản xuất.

Mới đây, làm việc với Bộ NN&PTNT về lối ra cho sản phẩm thanh long, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận Nguyễn Tuấn Phong kiến nghị Bộ trưởng Bộ NN&PTNT chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp với Bộ Công Thương thường xuyên cập nhật các thông tin về chính sách nhập khẩu của các thị trường, trong đó có thị trường Trung Quốc. Đồng thời, xây dựng các kho lạnh ở khu vực cửa khẩu để có thể dự trữ thanh long trong 1-2 tháng.