Với đặc điểm tự nhiên có nhiều tuyến kênh, sông và vùng biển Cần Giờ, tình hình tội phạm khai thác, vận chuyển trái phép tài nguyên cát tại thành phố Hồ Chí Minh mặc dù không xuất hiện điểm nóng nhưng luôn diễn biến phức tạp. Ngày 23/2 vừa qua, Ðồn Biên phòng Long Hòa và Ðồn Biên phòng Cần Thạnh phối hợp lực lượng chuyên môn của Bộ đội Biên phòng thành phố đã phát hiện, bắt giữ nhiều sà-lan vận chuyển cát trái phép trên vùng biển Cần Giờ.

Trước đó, vào ngày 8/2, tổ tuần tra của Trạm Biên phòng cửa khẩu cảng Nhà Rồng phối hợp Ðội Ðặc nhiệm thuộc Phòng Phòng, chống ma túy và tội phạm (Bộ đội Biên phòng thành phố Hồ Chí Minh) phát hiện khoảng 20 đối tượng điều khiển phương tiện ghe lặn, không có số đăng ký, hút cát dưới sông Ðồng Nai bơm lên các phương tiện ghe tải. Khi phát hiện tổ tuần tra, các đối tượng điều khiển ghe quyết liệt chống đối và nhanh chóng bỏ trốn khỏi hiện trường. Tổ công tác đã tạm giữ 5 phương tiện…

Trung tá Phan Vĩnh Phú, Ðồn trưởng Ðồn Biên phòng Long Hòa cho biết, do lợi nhuận lớn nên hoạt động khai thác, vận chuyển cát trái phép diễn biến hết sức phức tạp. Các đối tượng lợi dụng khu vực có nhiều nhánh sông để dễ trốn tránh khi bị phát hiện. Nhiều trường hợp còn sử dụng các phương tiện vừa di chuyển vừa bơm, hút cát để qua mặt cơ quan chức năng. Ðơn vị đã chủ động đấu tranh quyết liệt, nhưng vào thời điểm lực lượng mỏng, địa bàn rộng nên việc ngăn chặn gặp không ít khó khăn…

Thực tế cho thấy, các đối tượng thường lợi dụng giấy phép khai thác cát hợp pháp, giấy phép nạo vét luồng lạch để khai thác vượt phạm vi, quá số lượng và sử dụng sai mục đích. Khi bị bắt giữ thì tìm cách hợp thức hóa giấy tờ thông qua hợp đồng mua bán, thuê khai thác, thuê vận chuyển hoặc lấy lý do trời tối, sóng, gió to nên khó xác định chính xác tọa độ, dẫn tới khai thác nhầm vị trí, phạm vi.

Theo Ðại tá Nguyễn Văn Sửu, Trưởng Phòng Phòng, chống ma túy và tội phạm (Bộ đội Biên phòng thành phố Hồ Chí Minh), lợi dụng tình hình dịch Covid-19, các đối tượng manh động tổ chức khai thác cát trái phép với thủ đoạn ngày càng tinh vi, liều lĩnh. Chúng thường hoạt động vào ban đêm, lúc chạng vạng hoặc rạng sáng, thời tiết xấu, ở địa bàn giáp ranh để trốn tránh lực lượng tuần tra, kiểm soát; khi có nguy cơ bị phát hiện, các đối tượng thông báo cho nhau nhanh chóng rút vòi bơm, xả bỏ cát và chạy trốn. Cá biệt, một số đối tượng khi bị phát hiện đã liều lĩnh chống trả, nhấn chìm hoặc vứt bỏ phương tiện, nhảy xuống sông bỏ trốn, gây khó khăn trong công tác điều tra, xử lý.

Ðể ngăn chặn tình trạng khai thác, vận chuyển cát trái pháp luật, Bộ đội Biên phòng thành phố đã triển khai thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ. Theo đó, tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố thực hiện đúng chủ trương, định hướng trong điều tra, thăm dò, khai thác, chế biến, xuất khẩu khoáng sản. Tuyên truyền, vận động nhân dân ở khu vực kênh, sông, biển nâng cao nhận thức, hiểu biết về pháp luật, phát hiện và thông tin đối tượng vi phạm cho lực lượng chức năng để kịp thời xử lý.

Ông Nguyễn Hữu Ngọc, ngụ xã Long Hòa, huyện Cần Giờ, chia sẻ, trách nhiệm bảo vệ tài nguyên là của cả cộng đồng. Tuy nhiên, lâu nay mới chỉ có lực lượng chức năng, mà chủ yếu là bộ đội biên phòng, công an đảm nhiệm. Gần đây, sau mỗi đợt bộ đội và địa phương tuyên truyền, người dân chúng tôi dần nhận thức được trách nhiệm của mình, tích cực tham gia ngăn chặn đối tượng vi phạm pháp luật; chủ động cung cấp thông tin cho lực lượng chức năng xử lý nhằm giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn…

Với chủ trương quyết liệt ngăn chặn tình trạng khai thác, vận chuyển cát trái phép, các ngành, các lực lượng đã tích cực vào cuộc; trong đó, Bộ đội Biên phòng thành phố Hồ Chí Minh đã phối hợp các lực lượng liên quan triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ để ngăn ngừa, đấu tranh và xử lý nghiêm những đối tượng và hành vi sai phạm. Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố chung tay thực hiện phương án bảo vệ tài nguyên, khoáng sản; triển khai hiệu quả quy chế phối hợp ở địa bàn giáp ranh. Công an thành phố, Sở Giao thông vận tải thành phố và chính quyền các quận, huyện, thành phố Thủ Ðức tham gia theo chức năng, nhiệm vụ để quản lý chặt chẽ, quyết tâm đẩy lùi tình trạng khai thác, vận chuyển cát trái phép, góp phần giữ gìn an ninh trật tự tại địa phương…