Nem bó rơm từ tay ông nội

Một ngày xuân, tôi bẽn lẽn theo chồng về làm dâu. Ông nội của chồng giờ cũng là ông nội tôi, mái tóc ông bạc phơ và nụ cười hiền từ. Ông gói những bó nem rơm - món ăn thân quen của gia đình tôi - đầy hương vị, gợi nhớ thương.

Trong lúc chậm rãi xếp những bó rơm khô, ông kể về bà khoảng ngày này hằng năm. Để chuẩn bị món nem, từ dạo cắt lúa mùa, bà đã phơi thật khéo những bó rơm trên khoảng đất sau nhà. Ông quấn nem nhất định phải là bó rơm rồng thơm ngát hương đồng nội, bó rơm đủ nắng, mượt mà, vàng óng.

Từ ngày bà đi xa, mẹ thay bà phơi những bó rơm khô. Ông nhớ bà, nhìn ra khoảng sân, chẳng phải lúc nào trời cũng vàng nắng ấm. Cả đời người, ai rồi cũng sẽ có lúc vắng mặt nhau, lúc ấy họ ở đâu? Ông thường nói vậy với tôi, giọng thật buồn.

Mẹ đi chợ, dành phần ông miếng thịt mông heo sấn còn tươi, ông thái lát mảnh nhỏ như sợi phở. Thịt mông để làm nem nhất định không được rửa qua nước, nhất định miếng thịt phải thật tươi. Mẹ luộc giúp ông phần da heo thật nhừ, để nguội rồi xắt mỏng. Mẹ bảo tôi rang ít hạt muối trắng, đảo đều trên chảo lửa liu riu.

Chồng giúp tôi giã những hạt muối vừa rang. Tôi nghe lời ông, chạy sang nhà bà Loan xin ít lá ổi. Nem rơm cần có lá ổi quấn chung, vừa đượm mùi rơm rồng, vừa có mùi thơm cây lá, như thế nem mới quện, mới ngon.

Ông trộn 8 phần thịt, pha thêm 2 phần da heo vừa thái mỏng, trộn thật đều, thật tơi. Tay ông làm, miệng ông vừa nói vừa cười.

Ông trải rơm rồng trên mâm, xòe đều như hình chiếc quạt, lá ổi điểm chấm đặt vào. Những lát thịt vừa trộn đủ gia vị ông xếp lên, ông lại đặt vài lá ổi xếp xung quanh thêm lần nữa. Ông cuộn thật chặt cả bó rơm, buộc chắc và quấn thành hình tròn như người miền Nam gói bánh tét.

Bên gian bếp nhỏ, nồi cơm đang ùng ục sôi, mẹ rút ít củi ra để lửa cháy vừa vừa chín ủ. Ông nhanh tay xếp thật gọn những bó nem rơm vừa quấn. Tôi hơ tay trên ngọn lửa ấm, tôi rang giúp ông những hạt gạo đảo đều trên chảo. Đợi đến khi nào màu gạo ngả vàng, thơm giòn tan thì cho vào cối giã thật mịn để làm thính trộn vào bó nem rơm ông quấn. Nem ngon cũng một phần lớn nhờ thính và cũng không thể thiếu hương vị đượm thơm này.

Bữa cơm cả nhà, ông gỡ bó nem rơm quấn lên men 3 ngày vừa đủ. Tôi ra vườn hái những chiếc lá sung. Ông dặn lá sung cuốn nem phải là chiếc lá không non cũng chẳng già. Ông trộn đều nem với thính gạo rang mịn, đặt trên chiếc đĩa trắng tròn xoe. Ba cuốn nem vào chiếc lá sung, đưa ông ăn thử miếng đầu tiên. 2 người cùng nhâm nhi chén rượu nhỏ. Món nem ông quấn thật bùi trong thớ lá, đượm hương rơm rồng, thơm se nồng từ lá ổi.

Khu vườn ông trồng giờ vẫn đầy hoa. Gốc sung già vẫn sum suê cây lá, có rất nhiều lá sung cuốn nem ăn thật ngon. Nhưng… ông nội đã không còn. Ông theo bà về nơi xa. Gian bếp cũ vẫn phất phơ chùm bồ hóng, mẹ thay ông thái nhỏ những lát nem.

Ba đặt mâm cơm có đĩa nem bó rơm lên bàn thờ bay bay hương khói. Ông như mỉm cười qua di ảnh. Đời người, rồi ai cũng đi qua những mùa xuân. Chỉ có món nem bó rơm vẫn thơm đượm vị bâng khuâng, cả nhà luôn nhớ về ông, rất nhớ!