Mới đây, Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây lắp Toàn Thành tiếp tục được công bố trúng gói thầu thi công xây lắp trị giá gần 1,7 tỷ đồng tại Bệnh viện Y học Cổ truyền theo hình thức chỉ định thầu. Dữ liệu công khai cho thấy, doanh nghiệp này có một "bảng vàng" thành tích đáng nể với tỷ lệ trúng thầu rất cao. Tuy nhiên, một quy luật đáng chú ý là phần lớn các chiến thắng đều đến từ hình thức chỉ định thầu, trong khi kết quả tại các cuộc đấu thầu rộng rãi lại khá khiêm tốn, đặt ra những câu hỏi về năng lực cạnh tranh thực sự.

Trúng thầu từ những mối quan hệ “quen mặt”

Theo thông tin từ Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, ngày 02/10/2025, Bệnh viện Y học Cổ truyền đã có Quyết định số 606/QĐ-YHCT, do ông Đỗ Tân Khoa, Giám đốc bệnh viện ký, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho Gói thầu "Thi công xây dựng và cung cấp lắp đặt thiết bị công trình". Gói thầu này thuộc dự án "Sửa chữa trần đèn, sơn nước trong nhà tầng trệt, thi công sửa chữa nội thất khu bấm huyệt nam, nữ lầu 3".

Đơn vị trúng thầu là Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây lắp Toàn Thành (MST: 0312668240) với giá trúng 1.651.511.282 đồng, so với giá gói thầu là 1.744.199.009 đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm 5,31%. Hình thức lựa chọn nhà thầu là chỉ định thầu.

Việc trúng gói thầu này tiếp tục nối dài chuỗi thành công của Công ty Toàn Thành tại Bệnh viện Y học Cổ truyền. Dữ liệu cho thấy, đây là gói thầu thứ 5 mà doanh nghiệp này tham gia và trúng thầu tại chủ đầu tư này, đạt tỷ lệ thắng tuyệt đối 100%.

Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây lắp Toàn Thành, do ông Phạm Lưu Bằng làm Tổng giám đốc, có lịch sử đấu thầu vô cùng ấn tượng. Tính đến nay, Toàn Thành đã tham gia 102 gói thầu và trúng đến 96 gói, đạt tỷ lệ thành công lên tới 94,1%. Dù vậy, tỷ lệ tiết kiệm trung bình qua các gói thầu lại khá khiêm tốn, chỉ đạt 2,49% (giá trúng thầu bằng 97,51% giá dự toán).

“Sở trường” chỉ định thầu và “sở đoản” đấu thầu rộng rãi

Phân tích sâu hơn hoạt động của Công ty Toàn Thành trong năm 2025 cho thấy một quy luật rất rõ nét. Cụ thể, trong 10 gói thầu đã tham gia từ đầu năm, công ty trúng 8 gói và trượt 2 gói. Đáng chú ý, tất cả 8 gói thầu trúng đều được thực hiện qua hình thức chỉ định thầu hoặc chỉ định thầu rút gọn. Ngược lại, cả 2 gói thầu công ty bị "trượt" đều là các gói thầu được tổ chức theo hình thức đấu thầu rộng rãi, gồm:

• Gói thầu số 7: Thi công hệ thống PCCC do Học viện Hàng không Việt Nam mời thầu.
• Gói thầu "Thi công xây dựng" do Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh mời thầu.

Quy luật này cho thấy, khi phải cạnh tranh sòng phẳng với nhiều nhà thầu khác trong các cuộc đấu thầu mở, khả năng chiến thắng của Toàn Thành dường như bị suy giảm đáng kể. Dữ liệu tổng hợp cũng củng cố nhận định này: Khi đối đầu với 19 nhà thầu khác trong 8 gói thầu cạnh tranh, Toàn Thành chỉ thắng 2 và thua tới 5. Một ví dụ điển hình là khi "chạm trán" với Công ty TNHH Xây dựng Lê Doãn, trong 4 lần đối đầu, Toàn Thành đã thua 3 lần.

Không chỉ riêng Bệnh viện Y học Cổ truyền, mối quan hệ "son sắt" của Toàn Thành còn được thể hiện ở nhiều chủ đầu tư khác. Nổi bật nhất là với Ban Quản lý dự án Đầu tư Xây dựng huyện Vĩnh Hưng cũ, nơi Toàn Thành đã tham gia 27 gói thầu và trúng tuyệt đối cả 27 gói.

Cần đảm bảo hài hòa giữa tốc độ và hiệu quả kinh tế

Theo quy định tại Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và Nghị định 214/2025/NĐ-CP, chỉ định thầu là một hình thức lựa chọn nhà thầu hợp pháp, được áp dụng cho các trường hợp đặc biệt như gói thầu cấp bách, bí mật nhà nước, hoặc các gói thầu có giá trị trong hạn mức quy định (đối với gói thầu xây lắp thuộc dự án, hạn mức là không quá 2 tỷ đồng). Gói thầu tại Bệnh viện Y học Cổ truyền có giá trị 1,74 tỷ đồng, do đó việc áp dụng chỉ định thầu là phù hợp với quy định pháp luật.

Tuy nhiên, tinh thần cốt lõi của Luật Đấu thầu là nhằm đảm bảo cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Việc một nhà thầu liên tục trúng thầu với tỷ lệ tuyệt đối tại một số chủ đầu tư, đặc biệt qua hình thức chỉ định thầu, có thể đặt ra những câu hỏi về tính cạnh tranh thực sự.

Chia sẻ góc nhìn pháp lý, Luật sư Nguyễn Thị Hương (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết: "Luật Đấu thầu hiện hành cho phép chỉ định thầu trong những trường hợp cụ thể để đáp ứng yêu cầu về tính cấp bách hoặc đối với các gói thầu quy mô nhỏ. Việc này giúp đẩy nhanh tiến độ, nhưng mục tiêu cao nhất vẫn là hiệu quả kinh tế. Do đó, ngay cả trong quy trình chỉ định thầu, chủ đầu tư vẫn có trách nhiệm xem xét, đánh giá kỹ lưỡng năng lực và kinh nghiệm của nhà thầu để đảm bảo lựa chọn được đơn vị tốt nhất với chi phí hợp lý nhất cho ngân sách nhà nước."

Đồng quan điểm, chuyên gia đấu thầu Nguyễn Quốc Vũ phân tích thêm: "Đấu thầu rộng rãi luôn là hình thức được ưu tiên hàng đầu để tối đa hóa tính cạnh tranh và hiệu quả kinh tế. Tỷ lệ tiết kiệm trung bình chung của Công ty Toàn Thành là 2,49% là một con số khá khiêm tốn. Điều này, kết hợp với việc công ty thường trượt các gói thầu cạnh tranh, cho thấy năng lực cạnh tranh trên thị trường mở của doanh nghiệp này có thể chưa thực sự nổi trội. Các chủ đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng giữa việc lựa chọn nhà thầu quen thuộc để đảm bảo tiến độ và việc mở rộng cơ hội cho các nhà thầu khác nhằm tăng tính cạnh tranh, tối ưu hóa hiệu quả sử dụng vốn đầu tư."

Rõ ràng, Công ty Toàn Thành đã xây dựng được một hồ sơ năng lực ấn tượng với những con số "biết nói". Tuy nhiên, những con số đó cũng đặt ra một câu hỏi lớn: Thành công của Toàn Thành đến từ năng lực cạnh tranh vượt trội hay từ những mối quan hệ đã được thiết lập vững chắc, nơi mà yếu tố cạnh tranh dường như không được đặt lên hàng đầu? Câu trả lời không chỉ liên quan đến một doanh nghiệp, mà còn phản ánh phần nào sự lành mạnh của môi trường đấu thầu tại một số địa phương, đơn vị.