Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, một dự án cải tạo, sửa chữa cơ sở hạ tầng với tổng mức đầu tư 12 tỷ đồng tại Trường Cao đẳng Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh (HUITC) đang đặt ra nhiều câu hỏi về phương thức lựa chọn nhà thầu, khi ba trên bốn gói thầu của dự án được phê duyệt thực hiện bằng hình thức "chỉ định thầu rút gọn", thay vì đấu thầu cạnh tranh.

Đáng chú ý, một doanh nghiệp đã được chỉ định trúng liên tiếp hai gói thầu xây lắp, trong đó một gói ghi nhận tỷ lệ tiết kiệm 0 đồng.

Gói thầu 1,86 tỷ đồng được "chỉ định"

Ngày 30/10/2025, ông Bùi Mạnh Tuân, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh, đã ký Quyết định số 1014/QĐ-CĐCT về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu "Cải tạo, sửa chữa hệ thống nhà vệ sinh khu nhà C".

Gói thầu này (mã IB2500484119-00) thuộc Dự toán "Cải tạo, sửa chữa cơ sở hạ tầng của Trường Cao đẳng Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh".

Đơn vị trúng thầu là Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Đại Ngọc Phát (MST: 0304804813). Giá trúng thầu là 1.862.039.433 đồng.

Hình thức lựa chọn nhà thầu được áp dụng là "Chỉ định thầu rút gọn", với thời gian thực hiện hợp đồng 60 ngày, loại hợp đồng trọn gói và nguồn vốn từ "Nguồn thu hợp pháp của nhà trường". Việc phê duyệt kết quả này dựa trên Tờ trình số 82/TTr-QTTB ngày 26/10/2025 của Trưởng phòng Quản trị thiết bị.

Kế hoạch "chỉ định" 3/4 gói thầu của dự án 12 tỷ

Để làm rõ bối cảnh của gói thầu trên, phóng viên đã lật lại hồ sơ của toàn bộ dự án.

Trước đó, vào ngày 29/6/2024, dự án "Cải tạo sửa chữa cơ sở hạ tầng của trường" được Hiệu trưởng Trường CĐ Công Thương TP HCM Bùi Mạnh Tuân phê duyệt Báo cáo kinh tế - kỹ thuật tại Quyết định số 465/QĐ-CĐCT. Quyết định nêu rõ tổng mức đầu tư của dự án là 12.000.000.000 đồng, sử dụng "Nguồn thu hợp pháp của trường" và thực hiện trong năm 2024-2025.

Gần hai tháng sau (và sau khi Nghị định 214/2025/NĐ-CP có hiệu lực), ngày 25/8/2025, Kế hoạch lựa chọn nhà thầu (KHLCNT) cho dự án 12 tỷ này được phê duyệt tại Quyết định số 754/QĐ-CĐCT, cũng do ông Bùi Mạnh Tuân ký.

KHLCNT này chia dự án thành 4 gói thầu, với tổng giá trị các gói là 11.142.631.721 đồng.

Điều đáng chú ý là trong khi dự án có tổng mức đầu tư lớn (12 tỷ đồng), phần lớn các gói thầu lại được chủ đầu tư lựa chọn hình thức không cạnh tranh. Cụ thể:

• Gói 1: "Cải tạo, sửa chữa khối nhà A". Đây là gói thầu lớn nhất với giá trị 7.780.695.172 đồng, được phê duyệt hình thức "Chào hàng cạnh tranh".
• Ba gói thầu còn lại (chiếm 75% số lượng gói thầu của dự án) đều được phê duyệt hình thức "Chỉ định thầu rút gọn", bao gồm:
• Gói 2: Cải tạo, sửa chữa hệ thống cửa khu nhà B (Giá trị: 1.047.501.419 đồng).
• Gói 3: Cải tạo, sửa chữa hệ thống nhà vệ sinh khu nhà C (Giá trị: 1.960.041.509 đồng).
• Gói 4: Giám sát thi công xây dựng (Giá trị: 354.393.621 đồng).

Một nhà thầu và gói thầu tiết kiệm 0 đồng

Theo dữ liệu Báo Tri thức và Cuộc sống thu thập được, Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Đại Ngọc Phát không chỉ được chỉ định trúng Gói 3 (Nhà C) như đã nêu ở Quyết định 1014/QĐ-CĐCT.

Chỉ hơn một tháng trước đó, vào ngày 22/09/2025, doanh nghiệp này cũng đã được HUITC công bố trúng Gói 2: "Cải tạo, sửa chữa hệ thống cửa khu nhà B".

Gói thầu này cũng được chỉ định thầu rút gọn và có giá trúng thầu là 1.047.501.419 đồng, bằng đúng giá gói thầu đã được duyệt trong KHLCNT (1.047.501.419 đồng).

Như vậy, tỷ lệ tiết kiệm của gói thầu này là 0 đồng (0%).

Đối với Gói 3 (Nhà C) mà Công ty Đại Ngọc Phát vừa trúng ngày 30/10/2025, giá trúng thầu là 1.862.039.433 đồng, so với giá gói thầu 1.960.041.509 đồng. Gói thầu này đạt tỷ lệ tiết kiệm 5,0% (tương đương 98.002.076 đồng).

Tổng cộng, Công ty Đại Ngọc Phát đã được Trường CĐ Công Thương TP HCM chỉ định thực hiện 2/2 gói thầu xây lắp (nằm trong nhóm được chỉ định) của dự án này. Tổng giá trị hai gói thầu mà Công ty Đại Ngọc Phát được chỉ định trúng là 2.909.540.852 đồng.

Năng lực nhà thầu 100% trúng thầu năm 2025

Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Đại Ngọc Phát (MST 0304804813), được thành lập từ tháng 03/2010. Người đại diện pháp luật là ông Nguyễn Tiến Sỹ, giữ chức vụ Tổng Giám đốc.

Doanh nghiệp có địa chỉ tại 174/31A Đường Đông Hưng Thuận 41, phường Đông Hưng Thuận, TP HCM.

Dữ liệu thống kê về hoạt động đấu thầu của Công ty Đại Ngọc Phát cho thấy một bức tranh khá tích cực. Trong lịch sử hoạt động, công ty đã tham gia 13 gói thầu, trúng 10 và trượt 3 gói. Tổng giá trị trúng thầu với vai trò độc lập là hơn 15,1 tỷ đồng.

Riêng trong năm 2025 (tính đến ngày 03/11/2025), doanh nghiệp này ghi nhận tỷ lệ trúng thầu tuyệt đối 100%, khi tham gia 5 gói thầu và trúng cả 5.

Ngoài hai gói thầu chỉ định độc lập tại Trường CĐ Công Thương TP HCM (tổng 2,9 tỷ đồng), ba gói thầu còn lại trong năm 2025 Công ty Đại Ngọc Phát đều trúng với tư cách "Liên danh chính" tại các đơn vị:

1. Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông: Gói "Thi công xây lắp", giá trúng 5.136.010.300 đồng (Liên danh Đại Ngọc Phát - Quân Tiến).
2. Trung tâm Huấn luyện Thể thao Quốc gia: Gói "Thi công sửa chữa nhà tập, nhà ăn và hạ tầng kỹ thuật", giá trúng 8.747.206.000 đồng (Liên danh Ngọc Phát - Quân Tiến).
3. Trung tâm Huấn luyện Thể thao Quốc gia: Gói "Thi công xây dựng và mua sắm, lắp đặt thiết bị", giá trúng 12.568.962.800 đồng (Liên danh Ngọc Phát - Hoàng Phát).

Chỉ định thầu và bài toán hiệu quả kinh tế

Việc HUITC áp dụng hình thức "Chỉ định thầu rút gọn" cho 3/4 gói thầu của dự án 12 tỷ, thoạt nhìn có thể gây băn khoăn về tính cạnh tranh.

Tuy nhiên, đối chiếu với các quy định pháp luật hiện hành, cụ thể là Nghị định 214/2025/NĐ-CP (ban hành ngày 04/8/2025, có hiệu lực thi hành và được Trường CĐ Công Thương TP HCM áp dụng khi phê duyệt KHLCNT ngày 25/8/2025), việc chỉ định thầu được quy định rõ về hạn mức.

Tại Khoản 4, Điều 78 của Nghị định 214/2025/NĐ-CP, chỉ định thầu được áp dụng cho: "gói thầu dịch vụ tư vấn thuộc dự án có giá gói thầu không quá 800 triệu đồng, gói thầu dịch vụ phi tư vấn, hàng hóa, xây lắp, hỗn hợp thuộc dự án có giá gói thầu không quá 02 tỷ đồng."

Đồng thời, Khoản 2, Điều 80 của Nghị định này cũng quy định rõ các gói thầu thuộc trường hợp tại Khoản 4, Điều 78 thì được áp dụng "quy trình chỉ định thầu rút gọn".

Đối chiếu với KHLCNT của Trường CĐ Công Thương TP HCM tại Quyết định 754/QĐ-CĐCT:

• Gói 2 (Xây lắp) có giá 1,047 tỷ đồng (dưới 2 tỷ đồng).
• Gói 3 (Xây lắp) có giá 1,960 tỷ đồng (dưới 2 tỷ đồng).
• Gói 4 (Tư vấn) có giá 354 triệu đồng (dưới 800 triệu đồng).

Như vậy, việc Trường CĐ Công Thương TP HCM phê duyệt "Chỉ định thầu rút gọn" cho cả ba gói thầu này là hoàn toàn tuân thủ đúng các quy định về hạn mức trong Nghị định 214/2025/NĐ-CP.

Mặc dù vậy, tinh thần của Luật Đấu thầu (số 22/2023/QH15) là nhằm đảm bảo tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và trên hết là "hiệu quả kinh tế". Điều 21 của Luật này quy định "Đấu thầu rộng rãi" là hình thức lựa chọn nhà thầu chủ đạo, được áp dụng đối với tất cả các gói thầu, trừ các trường hợp đặc biệt (như chỉ định thầu).

Trao đổi với Báo Tri thức và Cuộc sống, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP HCM) phân tích: "Việc pháp luật quy định hạn mức (như 2 tỷ đồng đối với xây lắp) cho phép chỉ định thầu là để tạo điều kiện linh hoạt cho chủ đầu tư đối với các gói thầu giá trị không lớn, cần đẩy nhanh tiến độ. Tuy nhiên, đây là điều kiện cần chứ không phải là điều kiện bắt buộc chủ đầu tư phải chỉ định thầu".

Theo Luật sư Lập, chủ đầu tư hoàn toàn có quyền lựa chọn hình thức cạnh tranh hơn, như "Chào hàng cạnh tranh" (giống như cách Trường CĐ Công Thương TP HCM đã làm với Gói 1), để tăng tính minh bạch và tối ưu hiệu quả kinh tế.

"Việc chủ đầu tư, dù đúng luật, lựa chọn áp dụng hình thức không cạnh tranh (chỉ định thầu) cho 3/4 gói thầu luôn là vấn đề được dư luận quan tâm. Tính hiệu quả kinh tế được thể hiện rõ nhất qua tỷ lệ tiết kiệm. Kết quả Gói 2 (Cửa Nhà B) có tỷ lệ tiết kiệm 0 đồng cho thấy sự cạnh tranh về giá đã không xảy ra trong gói thầu này. Khi một nhà thầu được chỉ định và trúng thầu bằng đúng giá dự toán, câu hỏi đặt ra là liệu nguồn vốn (dù là vốn tự thu) của nhà trường đã được sử dụng một cách tối ưu nhất hay chưa?", Luật sư Lập đặt vấn đề.