Thông tin công khai trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, ngày 05/11/2025, ông Nguyễn Văn Phòng – Giám đốc Công ty TNHH MTV Nhôm Lâm Đồng - TKV đã ký Quyết định số 2516/QĐ-LDA phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu cho Gói thầu số 3: Thi công xây lắp, cung cấp và lắp đặt thiết bị thuộc Dự án đầu tư xây dựng một số hạng mục công trình khu nhà ở công nhân Tân Rai, Lâm Đồng.

Kịch bản "một mình một chợ"

Theo Quyết định phê duyệt, đơn vị trúng thầu là Công ty TNHH XD & TM Thành Phát ICC (có địa chỉ trụ sở tại Tỉnh Lâm Đồng). Giá trúng thầu là 11.568.668.667 đồng.

So với giá gói thầu được phê duyệt trong Kế hoạch lựa chọn nhà thầu (Quyết định số 2234/QĐ-LDA ngày 03/10/2025) là 11.815.032.995 đồng, mức giá trúng thầu của Công ty Thành Phát ICC tiết kiệm cho ngân sách chủ đầu tư khoảng hơn 246 triệu đồng, tương ứng tỷ lệ tiết kiệm khoảng 2,08%. Thời gian thực hiện hợp đồng là 150 ngày, loại hợp đồng theo đơn giá cố định.

Dữ liệu từ Biên bản mở thầu cho thấy, gói thầu này được đóng thầu vào lúc 13:30 ngày 20/10/2025. Tại thời điểm đóng thầu, chỉ có duy nhất Công ty Thành Phát ICC nộp hồ sơ dự thầu. Do không có đối thủ cạnh tranh, doanh nghiệp này dễ dàng vượt qua bước đánh giá kỹ thuật với số điểm 910/1000 và tiến thẳng vào bước thương thảo hợp đồng.

Gói thầu sử dụng nguồn vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp nhà nước, được đấu thầu rộng rãi qua mạng theo phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ. Việc chỉ có một nhà thầu tham gia tại một gói thầu xây lắp thông dụng trị giá hơn 11 tỷ đồng khiến dư luận không khỏi băn khoăn về tính hấp dẫn và mức độ lan tỏa thông tin của gói thầu, cũng như tính cạnh tranh thực sự trong công tác đấu thầu tại dự án này.

Năng lực nhà thầu và "vận son" năm 2025

Theo tìm hiểu, Công ty TNHH XD & TM Thành Phát ICC được thành lập ngày 09/11/2015, người đại diện theo pháp luật là ông Nguyễn Thành Danh. Doanh nghiệp này đăng ký ngành nghề kinh doanh chính là xây lắp, hoạt động chủ yếu trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.

Năm 2025 được xem là một năm hoạt động sôi nổi của Công ty Thành Phát ICC. Thống kê sơ bộ từ dữ liệu đấu thầu, tính đến giữa tháng 11/2025, nhà thầu này đã tham gia khoảng 24 gói thầu, trong đó được ghi nhận trúng 9 gói, trượt 14 gói và 1 gói chưa có kết quả. Tổng giá trị các gói thầu trúng trong năm 2025 ước tính khoảng hơn 33 tỷ đồng.

Ngoài gói thầu hơn 11,5 tỷ đồng vừa trúng tại Nhôm Lâm Đồng, trong năm 2025, Công ty Thành Phát ICC còn trúng nhiều gói thầu khác, điển hình như:

• Gói thầu số 3: Sửa chữa vật kiến trúc năm 2025 tại Nhà máy Thủy điện Đồng Nai 5 do Công ty Thủy điện Đồng Nai 5 - TKV mời thầu, giá trúng hơn 3,37 tỷ đồng (Quyết định phê duyệt ngày 28/08/2025).
• Gói thầu: Sửa chữa thường xuyên công trình vật kiến trúc năm 2025 do Công ty TNHH MTV Nhôm Lâm Đồng - TKV mời thầu, giá trúng hơn 2,39 tỷ đồng (Quyết định phê duyệt ngày 14/07/2025).
• Gói thầu 11XL-SXKD-2025: Bảo trì các công trình xây dựng... NMTĐ Đồng Nai 4 do Tổng Công ty Phát điện 1 mời thầu, giá trúng hơn 4,72 tỷ đồng (Quyết định phê duyệt ngày 27/06/2025).

Dấu ấn tại các đơn vị ngành Than - Khoáng sản

Phân tích lịch sử đấu thầu cho thấy, Công ty Thành Phát ICC có mối quan hệ "đối tác" đặc biệt thân thiết với các đơn vị thành viên của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đóng chân trên địa bàn.

Cụ thể, tại Công ty Thủy điện Đồng Nai 5 - TKV, dữ liệu cho thấy Công ty Thành Phát ICC đã tham gia 13 gói thầu và trúng cả 13 gói, đạt tỷ lệ trúng thầu tuyệt đối 100%. Các gói thầu tại đây chủ yếu là sửa chữa vật kiến trúc, sơn sửa nhà máy, thi công các hạng mục phụ trợ với giá trị từ vài trăm triệu đến vài tỷ đồng. Việc một nhà thầu "trăm trận trăm thắng" tại một chủ đầu tư là hiện tượng hiếm gặp và thường đặt ra các dấu hỏi về tính khách quan trong công tác lựa chọn nhà thầu.

Tại Công ty TNHH MTV Nhôm Lâm Đồng - TKV, Công ty Thành Phát ICC cũng thể hiện năng lực vượt trội khi tham gia 5 gói thầu và trúng tới 4 gói.

Góc nhìn chuyên gia

Trao đổi về vấn đề tính cạnh tranh trong đấu thầu khi chỉ có một nhà thầu tham dự, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết: "Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và Nghị định 214/2025/NĐ-CP quy định rất rõ về việc đảm bảo tính cạnh tranh. Mặc dù pháp luật cho phép chủ đầu tư xử lý tình huống khi chỉ có một nhà thầu tham dự (như cho phép mở thầu ngay), tuy nhiên, nếu tình trạng này lặp đi lặp lại tại một chủ đầu tư với cùng một nhà thầu quen mặt, cơ quan quản lý cần lưu ý giám sát. Điều này nhằm tránh nguy cơ thông thầu, hoặc các điều kiện trong hồ sơ mời thầu được xây dựng thiếu tính mở, khu biệt nhà thầu".

Đồng quan điểm, chuyên gia đấu thầu Đào Giang nhận định: "Việc tỷ lệ tiết kiệm thấp và số lượng nhà thầu tham gia ít là những chỉ dấu cho thấy hiệu quả kinh tế của cuộc thầu chưa cao. Đối với các gói thầu sử dụng vốn nhà nước hoặc vốn của doanh nghiệp nhà nước như TKV, mục tiêu tối thượng là phải chọn được nhà thầu có năng lực tốt nhất với chi phí hợp lý nhất. Việc một nhà thầu địa phương trúng thầu liên tiếp các gói thầu duy tu, sửa chữa hàng năm tại một đơn vị là hiện tượng cần được đánh giá kỹ lưỡng về tính minh bạch".

Luật sư Nguyễn Thị Hương (Đoàn Luật sư TP.HCM) cũng nhấn mạnh, theo Luật số 90/2025/QH15 sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu, trách nhiệm giải trình của người có thẩm quyền và chủ đầu tư ngày càng được đề cao. Các cơ quan thanh tra, kiểm toán thường đặc biệt quan tâm đến các gói thầu có tỷ lệ tiết kiệm thấp hoặc chỉ định thầu rút gọn.

Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục thông tin