Khu xử lý rác Xuân Mỹ: Vẫn chưa sửa chữa lò đốt như cam kết

UBND H.Cẩm Mỹ kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo thanh, kiểm tra các tồn tại và có hướng giải quyết dứt điểm đối với nhà đầu tư dự án.

* Chưa thực hiện theo cam kết

KXL rác Xuân Mỹ được UBND tỉnh bổ sung quy hoạch các KXL chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn tỉnh từ năm 2006. Năm 2011, UBND tỉnh có quyết định giao cho Công ty TNHH Thương mại - môi trường Thiên Phước làm chủ đầu tư dự án Nhà máy xử lý chất thải nguy hại, chất thải công nghiệp và chất thải thông thường. Thời điểm dự án đi vào hoạt động năm 2014, KXL tiếp nhận rác sinh hoạt của H.Cẩm Mỹ về chôn lấp hợp vệ sinh. Đến năm 2019 thì hoàn thành đầu tư và đưa vào vận hành thử nghiệm lò đốt chất thải sinh hoạt công suất 72 tấn/ngày, nhưng chỉ vài tháng sau phải tạm dừng lò đốt vì chưa lắp đặt hệ thống quan trắc tự động khí thải tự động theo quy định, vi phạm về xả khí thải ra môi trường. Quá trình tạm ngưng, khu vực lưu trữ rác và lò đốt chất thải sinh hoạt xảy ra hỏa hoạn làm hư hỏng máy móc, thiết bị buộc phải dừng hoạt động đến hiện tại.

KXL rác Xuân Mỹ được UBND tỉnh giao cho Công ty TNHH Thương mại - môi trường Thiên Phước làm chủ đầu tư vào năm 2011 với quy mô diện tích hơn 19ha, công suất xử lý: rác sinh hoạt 87 tấn/ngày, rác nguy hại 90 tấn/ngày và rác công nghiệp thông thường 612 tấn/ngày. Hiện tại, KXL tiếp nhận và xử lý chất thải công nghiệp thông thường và chất thải nguy hại theo giấy phép được duyệt, riêng hạng mục rác sinh hoạt đã ngưng tiếp nhận từ tháng 6-2021 vì lò đốt bị cháy chưa khắc phục được.

Phó trưởng phòng TN-MT H.Cẩm Mỹ Nguyễn Thị Xuân Viên cho biết, trong thời gian tạm ngưng lò đốt từ cuối năm 2019 đến tháng 5-2021, công ty vẫn tiếp nhận rác sinh hoạt của H.Cẩm Mỹ về lưu trữ vì không có doanh nghiệp tham gia đấu thầu. Phòng TN-MT đã làm việc với chủ đầu tư rất nhiều lần và lần gần đây nhất vào tháng 6-2022, công ty cam kết sẽ thực hiện sửa chữa lò đốt chất thải rắn sinh hoạt vào đầu tháng 7, dự kiến hoàn thành trong 3 tháng để xử lý rác tồn đọng cũng như đấu thầu xử lý rác của huyện trong các năm tới. Tuy nhiên, đến nay đơn vị vẫn chưa thực hiện theo cam kết. Đối với lượng rác sinh hoạt tồn đọng khoảng 8,5 ngàn tấn, công ty khắc phục bằng cách đưa vào lò đốt chất thải nguy hại để đốt.

“Cái khó của doanh nghiệp là các nguồn vốn vay ưu đãi đều đã vay rồi. Mới đây, doanh nghiệp làm hồ sơ vay khoảng 90 tỷ đồng để khắc phục lò đốt như cam kết nhưng chưa được giải ngân. Bên cạnh đó, tiền xử lý rác tồn năm 2018-2019 theo hình thức chôn lấp chưa được quyết toán; tiền xử lý rác tồn năm 2020 và 5 tháng năm 2021 theo hình thức đốt chưa được duyệt đơn giá” - bà Viên chia sẻ.

Hiện tại, KXL rác Xuân Mỹ duy trì tiếp nhận, xử lý chất thải công nghiệp thông thường và chất thải nguy hại theo khối lượng được duyệt, riêng hạng mục lò đốt rác sinh hoạt vẫn chưa hoạt động trở lại.

* Đề xuất thu hồi dự án nếu không làm đúng luật

Chia sẻ tại buổi làm việc của lãnh đạo tỉnh với địa phương về tình hình kinh tế - xã hội 9 tháng của H.Cẩm Mỹ mới đây, Phó chủ tịch UBND H.Cẩm Mỹ Lê Văn Tưởng cho rằng, trên địa bàn có dự án KXL chất thải sinh hoạt. Mặt được của dự án là chủ đầu tư đã đổi mới công nghệ từ chôn lấp sang đốt rác để giảm tỷ lệ chôn lấp, có thiện chí hỗ trợ huyện xử lý rác ở các bãi rác tự phát. Tuy nhiên, quá trình hoạt động đã xảy ra một số vấn đề, bị Thanh tra Bộ TN-MT xử phạt 150 triệu đồng về hành vi xả khí thải vượt quy chuẩn ra môi trường; bị người dân địa phương và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phản ánh về mùi hôi, khí thải, nước thải; lò đốt xảy ra sự cố hỏa hoạn đã hơn 2 năm chậm khắc phục, sửa chữa…, dẫn đến tình trạng địa phương có KXL rác nhưng rác phải đưa về H.Thống Nhất xử lý.

Vì vậy, UBND huyện kiến nghị UBND tỉnh xem xét, duyệt phương án giá xử lý rác thải sinh hoạt theo hình thức chôn lấp năm 2018-2019 của Công ty TNHH Thương mại - môi trường Thiên Phước để làm cơ sở cho huyện thanh, quyết toán kinh phí đang tạm ứng. UBND tỉnh chỉ đạo Thanh tra tỉnh chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát các tồn tại về tiến độ thực hiện dự án theo chủ trương đầu tư được duyệt, thu hồi đất dôi dư, về khắc phục sự cố để có hướng giải quyết dứt điểm, thu hồi dự án nếu không thực hiện theo đúng quy định pháp luật.

Phó trưởng phòng TN-MT H.Cẩm Mỹ Nguyễn Thị Xuân Viên cho rằng, huyện rất mong muốn chủ đầu tư khắc phục lò đốt để góp phần đảm bảo vệ sinh môi trường cho huyện, kiến nghị các cơ quan chức năng rà soát, đánh giá lại năng lực của nhà đầu tư. Trường hợp nhà đầu tư không thực hiện theo cam kết, không có khả năng tiếp tục đầu tư thì giao lại cho nhà đầu tư khác.

Phó giám đốc Sở TN-MT Trần Thế Vinh thông tin, dự án KXL rác Xuân Mỹ được quy hoạch hơn 19ha, giai đoạn 1 (2011-2015) đã giao gần 13ha và giai đoạn 2 (2015-2018) dự kiến giao phần đất còn lại khoảng 6ha. Nhưng do vướng thủ tục nên giai đoạn 2 được gia hạn thêm 24 tháng, đến cuối năm 2021 tiến độ thực hiện vẫn chậm. Sở TN-MT sẽ làm việc với chủ đầu tư để nắm bắt tiến độ thực hiện và các tồn tại, trên cơ sở đó tham mưu, đề xuất UBND tỉnh phương án xử lý.