Khai bút đầu năm là tục lệ truyền thống lâu đời và tốt đẹp của dân tộc ta mỗi dịp Tết đến xuân về. Tục khai bút thể hiện tinh thần hiếu học, tôn sư trọng đạo, đồng thời bày tỏ những ước muốn của mỗi người trong cả năm.

Khai bút có ý nghĩa đề cao sự học. Vì thế, những nét bút đầu tiên của năm mới cũng tượng trưng cho khởi đầu sự nghiệp, sự học trong năm. Gửi gắm trong những nét chữ đầu năm ấy còn là ước nguyện chung về một năm thi cử đỗ đạt, học hành tấn tới, sự nghiệp như ý.

Khai bút đầu năm có thể được thực hiện trong khoảng thời gian từ mùng 1 đến mùng 5 Tết.

Trong dịp xuân Tân Sửu 2021, thời điểm tốt nhất để khai bút là mùng 5 Tết (ngày 16/2). Nên chọn viết những dòng chữ đầu tiên cho năm mới vào lúc trời sáng, có ánh sáng chiếu rọi để hút thêm năng lượng tốt, tài lộc.

Theo lịch Vạn niên, giờ đẹp để khai bút là: Mậu Dần (3h-5h), Kỷ Mão (5h-7h), Tân Tỵ (9h-11h), Giáp Thân (15h-17h), Bính Tuất (19h-21h), Đinh Hợi (21h-23h).

Ngày xưa, các nho sĩ thường khai bút đầu xuân bằng những câu đối, chữ mang ước nguyện, điều cầu mong cho năm mới.

Ngày nay, mọi người, đặc biệt là học sinh, thường khai bút bằng những câu thơ ngẫu hứng, mang ý nghĩa và sự vui tươi, phấn khởi để lấy "đà" tinh thần trong năm mới.

Mỗi người cũng có thể đơn giản viết ra tâm tư, dự định, mong muốn hay liệt kê những mục tiêu để phấn đấu cho thời gian tới.