Hất tay gây... chấn thương sọ não?

Từ kẹp cổ, bóp cổ, đánh và xô ngã gây chấn thương sọ não với tỉ lệ thương tật 28% và vụ án hình sự được khởi tố vì tội "cố ý gây thương tích", bất ngờ các cơ quan tố tụng đình chỉ điều tra vì cho rằng người gây ra thương tích chỉ "hất tay gây chấn thương sọ não" nên không cố ý.

Ngày 26-1-2022, Viện KSND tối cao đã hủy bỏ quyết định đình chỉ vụ án vì có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm, yêu cầu điều tra lại vụ án.

Nguyên nhân từ sòng bầu cua

Theo lời kể của anh Lê Tấn Duy (35 tuổi, thôn 4, xã Đức Chánh, huyện Mộ Đức, Quảng Ngãi), ngày 30-1-2017 (mùng 3 Tết) anh đến nhà ông Nguyễn Phước ở cùng thôn chơi bầu cua thì có mâu thuẫn với ông Nguyễn Minh Hùng (53 tuổi, ngụ cùng thôn). Anh Duy bị ông Hùng kẹp cổ, bóp cổ, dùng nắm tay và cùi chỏ đánh vào đầu". Do được người dân can ngăn nên anh Duy vùng chạy.

Khoảng 15 phút sau, anh Duy quay lại tìm dép và chìa khóa thì gặp ông Hùng và hai bên tiếp tục lời qua tiếng lại. Ông Hùng dùng tay phải đánh mạnh vào mang tai trái, khiến anh Duy mất ý thức. Rồi ông Hùng dùng tay đẩy mạnh vào ngực khiến anh Duy ngã và hoàn toàn bất tỉnh.

Lúc này, bà Lê Thị Thúy (nhân chứng) thấy sự việc và hô hoán. Ông Hùng rời khỏi hiện trường. Anh Duy được người thân đưa đến Bệnh viện huyện Mộ Đức cấp cứu, rồi chuyển lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ngãi. Do chấn thương quá nặng, anh Duy tiếp tục được đưa ra Bệnh viện Đà Nẵng điều trị vì chấn thương sọ não.

Sau đó, gia đình anh Duy làm đơn tố giác tội phạm gửi Công an huyện Mộ Đức. Ngày 10-4-2017, Cơ quan CSĐT Công an huyện Mộ Đức mới trưng cầu giám định pháp y, xác định anh Duy bị thương tích 28%.

Thế nhưng cơ quan điều tra lại không khởi tố vụ án, chờ quá lâu nên gia đình anh Duy có đơn gửi chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi. Ngày 10-5-2017, cơ quan điều tra có văn bản trả lời chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi xác định anh Duy bị đánh chấn thương sọ não, rạn hộp sọ, máu tụ trong đầu và ông Hùng là người gây ra vụ việc. Một tháng sau, cơ quan điều tra mới ra quyết định khởi tố vụ án hình sự "cố ý gây thương tích".

Điều khá bất ngờ là đến ngày 26-9-2017, cũng chính Cơ quan CSĐT Công an huyện Mộ Đức lại ra thông báo đình chỉ vụ án với lý do "ông Hùng dùng tay phải đẩy làm Duy ngã xuống đường gây thương tích nứt sọ. Nhưng không chứng minh được được động cơ, mục đích cố ý gây thương tích cho Duy. Như vậy, hành vi của ông Hùng không cấu thành tội cố ý gây thương tích".

Không đồng tình, gia đình anh Duy có đơn khiếu nại gửi Viện KSND huyện Mộ Đức. Ngày 13-10-2017, Viện KSND huyện Mộ Đức có thông báo bác đơn khiếu nại, giữ nguyên quyết định đình chỉ điều tra với lý do lời khai của nạn nhân có mâu thuẫn.

Cụ thể, ban đầu anh Duy khai gặp ông Hùng lần thứ hai tại ngõ nhà ông Phước và anh Duy hỏi ông Hùng: "Tôi với chú không có gì sao chú lại đánh tôi, thì ông Hùng xông tới người tôi, tôi ngất xỉu không biết chuyện gì xảy ra".

Đến những lời khai sau thì anh Duy khai: "Lần đánh thứ hai, ông Hùng vừa nói vừa dùng tay chỉ ngay mặt tôi và dùng tay phải đánh trúng vào mang tai trái, tôi choáng váng ngã xuống đường và không biết gì nữa".

Ngoài ra, Viện KSND huyện Mộ Đức cho rằng lời khai của các nhân chứng chưa khách quan và mâu thuẫn với nhau.

Lý giải cho lời khai không trùng khớp này, anh Duy nói: "Lúc lấy lời khai lần đầu, tôi mới ra viện, thần trí không ổn định. Sau đó tôi dần ổn định, nghe người chứng kiến kể và dần nhớ ông Hùng đánh rất mạnh vào mang tai trái khiến tôi bất tỉnh chứ không phải tát nên bổ sung vào những lần khai sau đó".

Hất tay gây chấn thương sọ não?

Không đồng tình với kết quả giải quyết của Viện KSND huyện Mộ Đức, gia đình anh Duy tiếp tục khiếu nại. Ngày 24-11-2017, Viện KSND tỉnh Quảng Ngãi có quyết định hủy bỏ các quyết định đình chỉ điều tra trước đó với lý do "việc đình chỉ điều tra vụ án hình sự của Cơ quan CSĐT Công an huyện Mộ Đức là chưa đảm bảo căn cứ, cần điều tra toàn diện". Đồng thời, Viện KSND tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu Công an huyện Mộ Đức phục hồi điều tra.

Đến tháng 3-2018, Công an huyện Mộ Đức tiếp nhận vụ việc và tiếp tục ra thông báo đình chỉ điều tra vụ án vì cho rằng khiếu nại của anh Duy không có căn cứ.

Anh Duy tiếp tục khiếu nại thì đến tháng 7-2018 Cơ quan điều tra Công an huyện Mộ Đức lại ra thông báo phục hồi điều tra.

Thế nhưng, một tháng sau, cũng chính cơ quan này lại ra tiếp thông báo đình chỉ điều tra với lý do: không xác định được thương tích của ông Duy là do bị đánh lần thứ nhất hay thứ hai gây ra; không có căn cứ việc ông Hùng dùng cùi chỏ đánh vào đỉnh đầu gây thương tích cho Duy.

Đáng chú ý, cơ quan điều tra cho rằng thương tích 28% của anh Duy là do ông Hùng dùng tay phải hất trúng tay anh Duy khiến anh Duy té ngã gây ra. Hành vi của ông Hùng là "không mong muốn và ngoài ý thức chủ quan của ông" nên thuộc lỗi vô ý.

Với lỗi "vô ý gây thương tích" thì chỉ cấu thành tội khi thương tích từ 31% trở lên mới khởi tố hình sự. Không đồng tình, gia đình anh Duy tiếp tục khiếu nại đến Viện KSND tỉnh Quảng Ngãi nhưng cơ quan này cũng có thông báo cho rằng việc đình chỉ vụ án là có cơ sở.

"Nhận các quyết định mà cười ra nước mắt, tôi không hiểu bằng cách nào có thể kết luận ông Hùng dùng tay hất mà khiến một người trưởng thành ngã đến mức chấn thương sọ não, thương tích 28%. Quá hài hước, không thể hiểu nổi", anh Duy nói.

Những tháng ngày sau đó, hành trình ròng rã gửi đơn khiếu nại của anh Duy đến các cấp thẩm quyền cấp tỉnh và trung ương. Ngày

24-1-2022, Viện KSND tối cao có kết luận đơn khiếu nại của anh Duy là "có cơ sở, quyết định giải quyết khiếu nại của Viện KSND tỉnh Quảng Ngãi và các cơ quan tố tụng huyện Mộ Đức là không có căn cứ, có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm".

Từ đó, Viện KSND tối cao ra quyết định hủy bỏ quyết định đình chỉ vụ án của các cơ quan tố tụng tỉnh Quảng Ngãi và yêu cầu phục hồi điều tra vụ án.

Nhận được thông báo của Viện KSND tối cao, bà Trần Thị Tuận (58 tuổi, mẹ anh Duy), nói: "Gia đình có niềm tin công lý được thực thi và sự thật sẽ được làm sáng tỏ. Dù khổ đến mấy tôi cũng sẽ cùng con tiếp tục vác đơn theo vụ việc này đến cùng".

Luật sư Lê Cao (Đoàn luật sư TP Đà Nẵng):

Rất bất thường!

Tôi cho rằng diễn biến quá trình điều tra vụ việc chấn thương sọ não dẫn đến thương tích đến 28% của anh Duy có những thay đổi bất nhất. Lúc thì khởi tố điều tra, khi thì đình chỉ là rất bất thường. Việc cùng một cơ quan điều tra thụ lý nhưng lúc đầu nêu nguyên nhân gây thương tích cho nạn nhân là do xô đẩy dẫn đến té ngã, sau lại cho rằng do hất vào tay nạn nhân.

"Với hoạt động tố tụng mà chúng tôi thường xuyên tham gia, chúng tôi thấy rằng việc có những kết luận không nhất quán và dễ dãi như vậy là điều đáng hoài nghi", luật sư Cao nói.

Theo văn bản của Viện KSND tối cao, về nguyên tắc, Viện KSND tỉnh Quảng Ngãi phải tiến hành giải quyết khiếu nại trở lại theo đúng quy định pháp luật.

Sau đó, vụ án phải được phục hồi điều tra lại từ đầu theo quy định tại điều 235 Bộ luật tố tụng hình sự 2015. Đối với tội danh như ban đầu được khởi tố là "cố ý gây thương tích", có thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự lên đến 20 năm, do đó thời hiệu vẫn còn.

Theo hồ sơ vụ án và văn bản của Viện KSND tối cao, vụ án này rất đáng quan tâm và phải được phục hồi điều tra. Hành trình chắc chắn sẽ còn dài, vì không ngẫu nhiên mà rất nhiều lần vụ án được thay đổi các quyết định rất bất nhất của nhiều cơ quan liên quan. Muốn có một nền tố tụng công minh thì vụ án phải được tiếp tục điều tra làm rõ.