Hành trình sinh tử trên sao Hỏa khiến cơ thể con người ‘biến dạng’

Trong sứ mệnh đến sao Hỏa kéo dài 6 - 9 tháng, phi hành gia sẽ đối mặt với thử thách khắc nghiệt, cơ thể có nhiều biến đổi lớn bao gồm cơ bắp suy yếu.

Chuyến du hành tới sao Hỏa thường kéo dài 6 - 9 tháng. Trong thời gian đó, phi hành gia ở trong môi trường chân không và cơ thể sẽ có thể thay đổi lớn. Ảnh: Getty.

Ngay khi bước vào môi trường vi trọng lực, mọi cơ quan trong cơ thể phi hành gia sẽ bắt đầu thay đổi. Lúc ở trên Trái đất, trọng lực cung cấp phản hồi liên tục giữ cho cơ thể cân bằng, cơ bắp hoạt động và xương chắc khỏe. Ảnh: SciTechDaily.com.

Khi không còn trọng lực, phi hành gia sẽ cảm thấy điều đầu tiên là mất phương hướng do "hội chứng thích nghi không gian". Hệ thống cân bằng trong não bị rối loạn, dẫn tới buồn nôn, chóng mặt, đau đầu và mệt mỏi giống người say rượu. Ảnh: Gorodenkoff/Shutterstock.

Cuối cùng, bộ não thích nghi với môi trường vi trọng lực nhưng cơ thể tiếp tục suy thoái. Trong môi trường không trọng lực, mật độ xương giảm đi với tốc độ đáng báo động, khoảng 1% mỗi tháng, so với khoảng 1% mỗi năm ở người cao tuổi bị loãng xương trên Trái đất. Ảnh: stockcake.

Cơ bắp, đặc biệt là ở chân và cột sống, bắt đầu teo lại vì không cần hỗ trợ hoặc di chuyển. Cột sống bị kéo giãn khiến phi hành gia "cao" thêm vài cm trong quỹ đạo, nhưng đổi lại họ bị đau lưng. Khi trở về Trái Đất, cơ bắp của phi hành gia yếu đi, xương dễ gãy hơn và cần rèn luyện lại hệ thống cân bằng. Ảnh: NASA.

Trên Trái đất, trọng lực kéo chất lỏng về phía nửa dưới cơ thể. Thế nhưng, trong không gian, máu và các chất lỏng khác chuyển lên đầu, khiến phi hành gia có "gương mặt phù" và "chân gà" đặc trưng. Sự dịch chuyển này làm tăng áp lực trong hộp sọ và sau mắt, đôi khi dẫn đến vấn đề thị lực vĩnh viễn, đồng thời kích hoạt chuỗi phản ứng trong hệ thống tim mạch. Ảnh: NASA.

Cơ thể của phi hành gia sẽ cảm thấy có quá nhiều chất lỏng gần tim và não, phản ứng bằng cách loại bỏ những gì bị cho là dư thừa. Họ sẽ đi tiểu nhiều hơn, mất khoảng 10 - 15% huyết tương trong trong vòng vài ngày. Ảnh: NASA.

Do hoạt động dưới ít áp lực hơn, tim bắt đầu co lại. Các tế bào hồng cầu bị phá hủy để duy trì sự cân bằng và điều chỉnh huyết áp trở nên kém ổn định. Các tác động kết hợp khiến việc trở lại môi trường trọng lực hoặc đứng thẳng trở thành trải nghiệm đau đớn. Ảnh: Getty.

Theo nghiên cứu của NASA, thiếu môi trường vi sinh của Trái đất và tiếp xúc liên tục với bức xạ, hệ miễn dịch của phi hành gia sẽ trở nên khó dự đoán. Họ trải qua thay đổi trong hành vi của tế bào bạch cầu, viêm nhiễm và phản ứng dị ứng. Thời gian tiếp xúc bức xạ kéo dài có thể tăng nguy cơ ung thư hoặc rối loạn tự miễn. Những mối nguy hiểm sẽ tăng theo cấp số nhân trong những sứ mệnh vũ trụ kéo dài. Ảnh: Getty.

Không có từ trường Trái đất bảo vệ, phi hành gia tham gia nhiệm vụ trong không gian sâu sẽ đối mặt với bức xạ vũ trụ, cơn mưa hạt năng lượng cao có thể phá hủy ADN và mô. Bão Mặt trời có thể đem đến liều bức xạ chết người trong vài giờ. Trong chương trình Apollo, một cơn bão mặt trời lớn năm 1972 suýt dội trúng các phi hành gia. Ảnh: Flickr, NASA.

Tấm chắn bảo vệ phi hành gia hiện nay của NASA gồm nhiều lớp kim loại, nhựa hoặc nước chỉ cung cấp sự bảo vệ hạn chế. Trên Mặt trăng hoặc sao Hỏa, phi hành gia luôn phải ở trong phạm vi một giờ di chuyển quanh nơi trú ẩn. Ảnh: NASA - Getty Images.

Trên hành tinh đỏ, tiếp xúc lâu dài với tia vũ trụ có thể tăng đáng kể nguy cơ ung thư trong nhiều năm do khác với proton từ Mặt Trời, những hạt năng lượng cao này gần như không thể ngăn chặn hoàn toàn. Ảnh: NASA.