Cục diện "độc diễn" và bài toán tiết kiệm ngân sách

Theo Biên bản mở thầu công bố lúc 10 giờ 08 phút ngày 24/11/2025 trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, Gói thầu số 08: Thi công xây dựng các cầu vượt ngang thuộc Dự án thành phần 02: Đầu tư xây dựng đường gom, cầu vượt ngang đoạn qua tỉnh Đắk Nông (thuộc dự án cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa - Chơn Thành) đã hoàn thành mở thầu. Gói thầu này do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 3 làm chủ đầu tư, với giá dự toán được phê duyệt là 125.370.168.000 đồng.

Dữ liệu từ biên bản mở thầu cho thấy, dù được tổ chức đấu thầu rộng rãi qua mạng theo phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ, nhưng đến thời điểm đóng thầu, chỉ có duy nhất một nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu (E-HSDT). Đó là Công ty CP Tư vấn & Đầu tư Xây dựng Thiên Hoàng (gọi tắt là Công ty Thiên Hoàng).

Cụ thể, Công ty Thiên Hoàng chào giá 124.116.900.293 đồng. So với giá dự toán gói thầu, con số này chỉ thấp hơn khoảng 1,25 tỷ đồng, tương ứng với tỷ lệ tiết kiệm ngân sách (nếu trúng thầu) chỉ đạt khoảng 1%. Thời gian thực hiện gói thầu được nhà thầu đề xuất là 600 ngày, cùng cam kết bảo đảm dự thầu trị giá 3.761.000.000 đồng với hiệu lực 210 ngày.

Trong bối cảnh đầu tư công, việc chỉ có một nhà thầu tham dự thường dẫn đến tình trạng thiếu tính cạnh tranh về giá, khiến mục tiêu tối ưu hóa hiệu quả ngân sách nhà nước gặp nhiều thách thức. Dư luận đặt câu hỏi: Liệu các tiêu chí trong Hồ sơ mời thầu (E-HSMT) có thực sự mở rộng để thu hút đông đảo nhà thầu, hay có những rào cản kỹ thuật khiến các đơn vị khác e ngại?

Năng lực Công ty Thiên Hoàng: Từ "vùng đất Nghệ" đến tham vọng mở rộng

Theo dữ liệu phân tích năng lực hoạt động, Công ty CP Tư vấn & Đầu tư Xây dựng Thiên Hoàng có mã số doanh nghiệp 2901604963, được thành lập ngày 09/01/2013. Người đại diện pháp luật là ông Hồ Quang Thắng, giữ chức vụ Giám đốc. Địa chỉ trụ sở tại tỉnh Nghệ An.

Công ty Thiên Hoàng được biết đến là một nhà thầu có "bề dày" thành tích tại khu vực miền Trung, đặc biệt là tỉnh Nghệ An. Thống kê lịch sử đấu thầu cho thấy, doanh nghiệp này đã tham gia 121 gói thầu, trong đó trúng 108 gói, trượt 8 gói và 4 gói chưa có kết quả. Tổng giá trị trúng thầu (bao gồm cả vai trò độc lập và liên danh) lên tới hơn 6.622 tỷ đồng.

Đặc biệt, mối quan hệ giữa Công ty Thiên Hoàng và các chủ đầu tư tại Nghệ An rất "bền chặt". Đơn cử, tại Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng thị xã Cửa Lò, nhà thầu này tham gia 8 gói và trúng cả 8. Tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thành phố Vinh, Thiên Hoàng cũng bách chiến bách thắng với 4/4 gói thầu trúng tuyển, tổng giá trị hơn 546 tỷ đồng.

Tuy nhiên, bức tranh hoạt động năm 2025 của Công ty Thiên Hoàng cho thấy sự chuyển dịch mạnh mẽ nhưng cũng đầy "sóng gió" khi doanh nghiệp này tiến quân vào thị trường phía Nam và Tây Nguyên.

Bên cạnh các gói thầu trúng tại "sân nhà" Nghệ An (như Gói thầu số 09 do Liên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An mời thầu; Gói thầu số 10 do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thành phố Vinh mời thầu), năm 2025 ghi nhận Công ty Thiên Hoàng trúng Gói thầu số 09 (Đường giao thông...) do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Phú Quốc mời thầu với giá hơn 20 tỷ đồng vào tháng 11/2025.

Song song đó, việc mở rộng địa bàn cũng mang lại những thất bại đáng chú ý. Tháng 10/2025, Công ty Thiên Hoàng trượt Gói thầu số 13 tại Phú Quốc. Trước đó, vào tháng 4 và tháng 3/2025, nhà thầu này cũng lần lượt trượt thầu tại Quảng Trị (Gói QT08) và Thanh Hóa (Gói số 01 tại Bỉm Sơn).

Dấu hỏi quanh Gói thầu số 08 tại Lâm Đồng

Trở lại với Gói thầu số 08 tại Lâm Đồng đang xét thầu, cần lưu ý rằng đây không phải là lần đầu tiên gói thầu này được tổ chức lựa chọn nhà thầu.

Dữ liệu cho thấy, vào ngày 15/09/2025, gói thầu này đã từng hoàn thành mở thầu với sự tham gia của chính Công ty CP Tư vấn & Đầu tư Xây dựng Thiên Hoàng. Tuy nhiên, kết quả sau đó là "Hủy thầu" (theo Quyết định số 108/QĐ-BQLDA3 ngày 13/10/2025 của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 3). Việc hủy thầu và tổ chức đấu thầu lại là quy trình bình thường, nhưng việc nhà thầu Thiên Hoàng tiếp tục xuất hiện "đơn độc" ở lần đấu thầu lại này (tháng 11/2025) cho thấy sự kiên trì và quyết tâm rất lớn của doanh nghiệp đối với dự án.

Ngoài ra, hiện tại Công ty Thiên Hoàng cũng đang chờ kết quả tại Gói thầu XL10 (Thi công cầu vượt ngang tại huyện Bù Đăng, Bình Phước cũ) do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Đồng Nai mời thầu, mở thầu ngày 18/11/2025. Việc tham gia đồng loạt các gói thầu lớn trải dài từ Lâm Đồng, Đồng Nai đến Phú Quốc đặt ra bài toán lớn về năng lực huy động nhân sự, thiết bị và dòng tiền của Công ty Thiên Hoàng để đảm bảo tiến độ nếu trúng thầu cùng lúc.

Được biết, đơn vị tư vấn lập E-HSMT cho gói thầu số 08 là Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Hưng Long và đơn vị thẩm định là Công ty TNHH Tư vấn và Quản lý Xây dựng Toàn Tâm. Vai trò của các đơn vị tư vấn này rất quan trọng trong việc xây dựng các tiêu chí mời thầu, đảm bảo không hạn chế sự tham gia của nhà thầu theo quy định của pháp luật.

Góc nhìn chuyên gia và pháp lý

Trao đổi về tình trạng nhiều gói thầu đầu tư công chỉ có một nhà thầu tham dự, chuyên gia đấu thầu Đào Giang nhận định: "Mặc dù Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 và Nghị định 214/2025/NĐ-CP đã có những quy định rất cởi mở để khuyến khích đấu thầu qua mạng, minh bạch hóa thông tin, nhưng hiện tượng 'một mình một chợ' vẫn phổ biến. Điều này về mặt nguyên tắc không vi phạm nếu quy trình tổ chức đúng luật, nhưng xét về hiệu quả kinh tế (thông qua tỷ lệ tiết kiệm) và tính cạnh tranh thì chưa đạt kỳ vọng tối ưu. Chủ đầu tư cần xem xét kỹ lưỡng năng lực thực tế, đặc biệt là khả năng huy động nguồn lực của nhà thầu trong bối cảnh họ tham gia nhiều dự án cùng lúc."

Đồng quan điểm, Luật sư Nguyễn Quốc Vũ (Đoàn Luật sư TP HCM) phân tích: "Luật số 57/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu đều nhấn mạnh vào yếu tố cạnh tranh, công bằng và hiệu quả kinh tế. Khi chỉ có một nhà thầu tham gia, trách nhiệm giải trình và thẩm định của Tổ chuyên gia, Chủ đầu tư càng phải cao hơn. Cần kiểm soát chặt chẽ việc đánh giá E-HSDT, đảm bảo nhà thầu đáp ứng đầy đủ năng lực, kinh nghiệm, tránh tình trạng trúng thầu đội vốn hoặc chậm tiến độ, đặc biệt với các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm quốc gia."

Với mức giá dự thầu sát giá dự toán và là ứng viên duy nhất, cơ hội trúng thầu của Công ty CP Tư vấn & Đầu tư Xây dựng Thiên Hoàng tại Lâm Đồng đang rất rộng mở. Tuy nhiên, kết quả cuối cùng vẫn phụ thuộc vào quá trình đánh giá hồ sơ của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 3. Dư luận và các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ quá trình này để đảm bảo mỗi đồng vốn ngân sách được sử dụng hiệu quả nhất.