Theo tìm hiểu của Báo Tri thức và Cuộc sống, hoạt động đấu thầu mua sắm trang thiết bị giáo dục sử dụng vốn ngân sách tại TP HCM thời gian qua diễn ra sôi động. Tuy nhiên, dữ liệu đấu thầu cho thấy những dấu hiệu đáng chú ý về tính cạnh tranh tại một số gói thầu giá trị lớn, liên quan đến các nhà thầu quen thuộc.

Gói thầu thiết bị 5,6 tỷ và kịch bản không đối thủ

Ngày 04/9/2025, Ông Nguyễn Lễ Phong, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng (QLDA ĐTXD) khu vực huyện Hóc Môn đã ký Quyết định số 100/QĐ-BQLKVHM, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu (KQLCNT) qua mạng cho Gói thầu TB: Cung cấp lắp đặt thiết bị (Mã Thông báo mời thầu - TBMT: IB2500300581). Gói thầu này thuộc dự án Xây dựng trường Trung học cơ sở Phan Công Hớn (khu Hoàng Hải).

Đơn vị được phê duyệt trúng thầu là Công ty TNHH Một thành viên Trang thiết bị Trường học Thành Phát (gọi tắt là Công ty Thành Phát). Giá trúng thầu được xác định chính xác là 5.658.879.600 đồng, sử dụng nguồn vốn ngân sách Thành phố.

Gói thầu được tổ chức theo hình thức Đấu thầu rộng rãi qua mạng, vốn là hình thức được kỳ vọng tối đa hóa sự cạnh tranh và minh bạch. Đơn vị tư vấn mời thầu cho gói thầu này là Công ty TNHH Thiết kế Tư vấn Xây dựng D và C.

Tuy nhiên, theo Biên bản mở thầu điện tử (E-BBMĐT) ghi nhận vào ngày 03/9/2025, tại thời điểm đóng thầu, Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia chỉ ghi nhận duy nhất một nhà thầu nộp E-Hồ sơ dự thầu (E-HSDT), chính là Công ty Thành Phát.

Trong tình huống không có đối thủ cạnh tranh, Công ty Thành Phát đã thuận lợi vượt qua các bước đánh giá. Theo Báo cáo đánh giá E-HSDT, nhà thầu này được đề nghị trúng thầu với giá 5.658.879.600 đồng (bằng với giá dự thầu).

Mục tiêu cốt lõi của đấu thầu là đảm bảo cạnh tranh và hiệu quả kinh tế. Việc một gói thầu mua sắm hàng hóa phổ thông (thiết bị trường học), có giá trị 5.658.879.600 đồng, được tổ chức DTRR nhưng lại chỉ thu hút duy nhất một nhà thầu tham dự và trúng thầu, đang đặt ra những nghi vấn nghiêm túc. Câu hỏi đặt ra là, liệu thị trường có thực sự khan hiếm nhà cung cấp đủ năng lực, hay còn những yếu tố nào khác trong quá trình xây dựng E-HSMT khiến các nhà thầu khác không thể hoặc không muốn tham gia?

Chân dung nhà thầu "quen mặt" với hơn 500 tỷ đồng trúng thầu

Theo dữ liệu thu thập của PV Báo Tri thức và Cuộc sống, Công ty TNHH Một thành viên Trang thiết bị Trường học Thành Phát (MSDN: 0303265887) có địa chỉ trụ sở đăng ký tại Ấp 4, Xã Bà Điểm, TP HCM. Người đại diện theo pháp luật là ông Trần Thành Phát, giữ chức vụ Giám đốc.

Được thành lập ngày 22 tháng 3 năm 2004, tính đến nay công ty đã có 21 năm hoạt động. Phân tích dữ liệu lịch sử đấu thầu cho thấy quy mô và tần suất hoạt động đáng kể của nhà thầu này. Tính đến tháng 11 năm 2025, Công ty Thành Phát đã tham gia tổng cộng 265 gói thầu trên cả nước. Trong đó, trúng 164 gói (tỷ lệ trúng thầu khoảng 62%), trượt 92 gói, 8 gói chưa có kết quả và 1 gói đã bị hủy.

Tổng giá trị các gói thầu đã trúng (bao gồm cả vai trò độc lập và liên danh) lên tới 505.827.144.470 đồng. Trong đó, tổng giá trị trúng thầu với vai trò độc lập là 215.353.883.216 đồng. Tổng giá trị các gói thầu trúng với vai trò liên danh là 290.473.261.254 đồng (tính trên tổng giá trị của cả liên danh).

Địa bàn hoạt động của Công ty Thành Phát tập trung chủ yếu tại TP HCM (180 gói thầu đã tham gia, trúng 111 gói). Doanh nghiệp đã thiết lập quan hệ với 142 bên mời thầu khác nhau. Tỷ lệ trung bình giá trúng thầu so với giá dự toán của các gói thầu mà công ty này tham gia là 93,99% (tương đương tỷ lệ tiết kiệm trung bình khoảng 6,01%).

Mối quan hệ "đặc biệt" tại Ban QLDA ĐTXD khu vực huyện Hóc Môn

Khi phân tích riêng dữ liệu tại Ban QLDA ĐTXD khu vực huyện Hóc Môn, một quy luật nổi bật được ghi nhận. Công ty Thành Phát dường như là "đối tác tin cậy" khi đã tham gia 9 gói thầu tại đây và trúng cả 9 gói, đạt tỷ lệ trúng thầu tuyệt đối 100%. Tổng giá trị trúng thầu tại chủ đầu tư này là 54.661.205.805 đồng.

Đáng chú ý, tỷ lệ giá trúng thầu so với dự toán trung bình tại Hóc Môn lên tới 98.17%, cho thấy mức tiết kiệm rất thấp (chỉ khoảng 1.83%).

Với hồ sơ năng lực đáng kể và mối quan hệ sâu rộng, việc Công ty Thành Phát trúng các gói thầu lớn là điều có thể lý giải về mặt năng lực. Tuy nhiên, khi những kịch bản đấu thầu lặp đi lặp lại với tỷ lệ trúng thầu tuyệt đối, đi kèm với tỷ lệ tiết kiệm thấp và tình trạng "một mình một chợ" như gói thầu vừa qua, đó lại là điều đáng quan tâm. Dữ liệu năm 2025 cho thấy, đây không phải là trường hợp cá biệt.

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.

[Kỳ 2:] Lật lại hồ sơ đấu thầu 2025: Thành Phát trúng 2 gói thầu hơn 8,6 tỷ tại TP. Thủ Đức đều không có đối thủ