Gói thầu thiết bị 13 tỷ: "So găng" BSN và Thành Phát tại BQLDA khu vực huyện Hóc Môn

Ban QLDA ĐTXD khu vực huyện Hóc Môn (Bên mời thầu) đang trong quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT) gói thầu "Cung cấp, lắp đặt thiết bị" (Mã TBMT: IB2500469505), thuộc dự án Xây dựng trường Trung học cơ sở Thới Tam Thôn 1.

Gói thầu này được tổ chức theo hình thức đấu thầu rộng rãi qua mạng, phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ. Giá gói thầu được phê duyệt là 12.984.052.160 đồng, theo Quyết định số 156/QĐ-BQLKVHM ngày 17 tháng 10 năm 2025 về việc điều chỉnh bổ sung kế hoạch lựa chọn nhà thầu.

Biên bản mở thầu ngày 12 tháng 11 năm 2025 ghi nhận sự tham gia của hai nhà thầu.

Giá dự thầu chênh lệch "mong manh"

Theo biên bản mở thầu, hai doanh nghiệp nộp HSDT gồm:

1. Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển BSN (MST: 0316728483), có giá dự thầu là 12.657.154.000 đồng.
2. Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Trang thiết bị trường học Thành Phát (MST: 0303265887), có giá dự thầu là 12.371.080.300 đồng.

Cả hai nhà thầu đều không đề xuất giảm giá.

Phân tích dữ liệu giá cho thấy, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Trang thiết bị trường học Thành Phát hiện là nhà thầu có giá chào thấp hơn, với mức chênh lệch so với đối thủ là 286,073,700 đồng.

Năng lực nhà thầu: "Kẻ tám lạng, người nửa cân"

Để có cái nhìn đa chiều, việc phân tích lịch sử tham gia đấu thầu của hai doanh nghiệp.

Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển BSN (MST: 0316728483) có địa chỉ trụ sở đăng ký tại số 215 đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Xuân Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh. Doanh nghiệp này đăng ký lĩnh vực kinh doanh chính là hàng hóa.

Theo dữ liệu thống kê, tính đến tháng 11 năm 2025, Công ty BSN đã tham gia 219 gói thầu, trong đó trúng 52 gói, trượt 144 gói, 22 gói chưa có kết quả và 1 gói đã bị hủy. Tổng giá trị trúng thầu của doanh nghiệp này là hơn 1.181 tỷ đồng.

Riêng trong năm 2025, Công ty BSN đã tham gia 16 gói thầu, trong đó trúng 4 gói, trượt 10 gói và 2 gói chưa có kết quả. Tổng giá trị trúng thầu trong năm 2025 đạt hơn 98,7 tỷ đồng.

Trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, lịch sử ghi nhận Công ty BSN đã tham gia 69 gói thầu, nhưng chỉ trúng 9 gói và trượt 47 gói. Dữ liệu này phản ánh mức độ cạnh tranh gay gắt mà doanh nghiệp phải đối mặt tại thị trường này.

Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Trang thiết bị trường học Thành Phát (MST: 0303265887), có địa chỉ trụ sở tại số 81/1A Đường XTT 4-3, Ấp 4, Xã Bà Điểm, Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là một doanh nghiệp có lịch sử hoạt động lâu năm trong lĩnh vực thiết bị giáo dục.

Dữ liệu đấu thầu cho thấy Công ty Thành Phát có lịch sử tham gia đấu thầu "dày dặn" hơn đối thủ. Doanh nghiệp đã tham gia tổng cộng 337 gói thầu, trong đó trúng 109 gói, trượt 201 gói, 26 gói chưa có kết quả và 1 gói bị hủy. Tổng giá trị trúng thầu tích lũy của công ty này là hơn 1.348 tỷ đồng.

Trong năm 2025, Công ty Thành Phát đã tham gia 20 gói thầu, trúng 5 gói, trượt 13 gói và 2 gói chưa có kết quả. Tổng giá trị trúng thầu trong năm 2025 là gần 102 tỷ đồng.

Xét riêng tại địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, Công ty Thành Phát đã tham gia 137 gói thầu, trúng 32 gói và trượt 95 gói.

Nếu chỉ xét về các con số thống kê, cả hai nhà thầu đều có năng lực và kinh nghiệm đáng kể. Công ty Thành Phát có vẻ "quen mặt" hơn tại địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh khi xét về số lượng gói thầu đã tham gia và tỷ lệ trúng thầu (khoảng 23,3% tại TP.HCM), so với Công ty BSN (khoảng 13% tại TP.HCM). Tuy nhiên, tỷ lệ trúng thầu chung trong năm 2025 của cả hai doanh nghiệp là tương đương nhau (cùng ở mức 25%).

Lịch sử đấu thầu là một kênh tham khảo, nhưng liệu việc "quen mặt" với các chủ đầu tư, ban quản lý dự án tại địa phương có phải là một yếu tố mang lại lợi thế trong quá trình đánh giá hồ sơ hay không, đó là câu hỏi cần được làm rõ bởi tính khách quan của bên mời thầu.

Đảm bảo minh bạch, hiệu quả: Góc nhìn từ chuyên gia

Hệ thống pháp luật về đấu thầu đã liên tục được cập nhật, với việc ban hành Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 (được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 57/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15), cùng với các văn bản hướng dẫn chi tiết như Nghị định 214/2025/NĐ-CP và Thông tư 79/2025/TT-BTC. Các văn bản này đều nhấn mạnh 5 yếu tố cốt lõi: Cạnh tranh, Công bằng, Minh bạch, Hiệu quả kinh tế và Trách nhiệm giải trình.

Chia sẻ dưới góc độ chuyên môn, chuyên gia đấu thầu Đào Giang cho rằng: "Tinh thần cốt lõi của Luật Đấu thầu 2023 và các văn bản hướng dẫn là tạo lập môi trường cạnh tranh thực sự. Giá thấp nhất không phải là mục tiêu duy nhất, mà là 'giá đánh giá' thấp nhất, bao gồm cả yếu tố kỹ thuật và năng lực. Quá trình xét thầu phải đảm bảo lựa chọn được nhà thầu thực sự có khả năng đáp ứng yêu cầu của gói thầu, mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất, chứ không chỉ là tiết kiệm một khoản chi phí nhỏ ban đầu."

Dưới góc độ pháp lý, Luật sư Nguyễn Quốc Vũ (Đoàn Luật sư TP.HCM) phân tích: "Luật Đấu thầu sửa đổi, cùng với Nghị định 214/2025/NĐ-CP và Thông tư 79/2025/TT-BTC, đã siết chặt hơn về trách nhiệm giải trình và tính minh bạch. Mọi thông tin, từ kế hoạch lựa chọn nhà thầu, hồ sơ mời thầu điện tử đến biên bản mở thầu và kết quả lựa chọn, đều phải công khai trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Chủ đầu tư và tổ chuyên gia phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về tính khách quan, trung thực trong quá trình đánh giá. Dư luận có quyền giám sát và đặt câu hỏi về việc liệu quá trình đánh giá có đảm bảo công bằng, loại bỏ các yếu tố chủ quan hay không."