Gói thầu chống ngập tại phường Hiệp Bình: Kịch bản “một mình một ngựa” và bài toán hiệu quả đầu tư

Những ngày cuối tháng 11/2025, công tác lựa chọn nhà thầu cho dự án chống ngập cấp bách tại phường Hiệp Bình (TP HCM) đang thu hút sự chú ý. Theo biên bản mở thầu, dù được tổ chức đấu thầu rộng rãi qua mạng nhưng gói thầu xây lắp trọng điểm này lại rơi vào tình cảnh “đơn thương độc mã” khi chỉ có duy nhất một doanh nghiệp nộp hồ sơ dự thầu.

Diễn biến tại “phút 89” của biên bản mở thầu

Theo thông tin công khai trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, vào lúc 15:34 ngày 24/11/2025, biên bản mở thầu gói thầu số IB2500510053 đã chính thức được công bố. Đây là Gói số 4: Xây lắp, thuộc dự án Nâng cấp chống ngập bờ bao rạch Bảy Chiêu (đoạn bên trái giáp cầu Bảy Chiêu), phường Hiệp Bình Phước (nay là phường Hiệp Bình).

Dự án này có tổng mức đầu tư gần 4 tỷ đồng, được UBND thành phố Thủ Đức phê duyệt tại Quyết định số 7337/QĐ-UBND ngày 27/05/2025. Sau đó, UBND phường Hiệp Bình (Chủ đầu tư) đã ban hành Quyết định số 4054/QĐ-UBND ngày 03/10/2025 phê duyệt điều chỉnh kế hoạch lựa chọn nhà thầu và Quyết định số 5407/QĐ-UBND ngày 13/11/2025 phê duyệt E-HSMT.

Gói thầu có giá dự toán được duyệt là 3.205.746.231 đồng, sử dụng nguồn vốn Ngân sách Thành phố, thời gian thực hiện hợp đồng 90 ngày. Đơn vị tư vấn lập E-HSMT và đánh giá E-HSDT là Công ty TNHH Tư vấn Quản lý Xây dựng Sài Gòn.

Dữ liệu từ biên bản mở thầu cho thấy, đến thời điểm đóng thầu (14:00 ngày 24/11/2025), chỉ có duy nhất một nhà thầu tham dự là Công ty TNHH Xây dựng Khánh Hùng.

Việc chỉ có một nhà thầu tham gia tại một gói thầu xây lắp quy mô nhỏ, kỹ thuật không quá phức tạp đang đặt ra dấu hỏi lớn về tính hấp dẫn của hồ sơ mời thầu cũng như mức độ cạnh tranh thực tế tại địa phương. Trong kịch bản này, nếu đáp ứng được các yêu cầu về kỹ thuật, Công ty TNHH Xây dựng Khánh Hùng gần như nắm chắc phần thắng trong tay mà không chịu áp lực giảm giá sâu để cạnh tranh. Điều này đồng nghĩa với việc tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước tại gói thầu này có nguy cơ ở mức thấp.

“Soi” năng lực nhà thầu duy nhất tham dự

Nhà thầu đang đứng trước cơ hội lớn trúng gói thầu này là Công ty TNHH Xây dựng Khánh Hùng. Theo hồ sơ năng lực, doanh nghiệp này có mã số doanh nghiệp 3700769445, được thành lập ngày 21/12/2006. Địa chỉ trụ sở của công ty sau khi sáp nhập địa giới hành chính tại: 806 Quốc Lộ 1K, Khu Phố Châu Thới, Phường Đông Hòa, TP HCM.

Phân tích lịch sử đấu thầu trong năm 2025 của Công ty TNHH Xây dựng Khánh Hùng cho thấy một bức tranh hoạt động khá sôi động. Trước khi tham gia gói thầu tại phường Hiệp Bình, doanh nghiệp này đã có kinh nghiệm chinh chiến tại nhiều gói thầu xây lắp khác, đặc biệt tại khu vực lân cận.

Tuy nhiên, việc "một mình một ngựa" tại gói thầu rạch Bảy Chiêu là một lợi thế không nhỏ. Trong bối cảnh năm 2025, khi thị trường xây dựng gặp nhiều khó khăn về đơn giá và nhân công, việc không phải cạnh tranh về giá giúp nhà thầu giảm bớt áp lực tài chính, nhưng ngược lại, Chủ đầu tư cần xem xét kỹ lưỡng hơn về năng lực thực tế, tiến độ và chất lượng thi công để đảm bảo gói thầu về đích đúng hẹn.

Góc nhìn chuyên gia về tính cạnh tranh và khung pháp lý mới

Trao đổi về hiện tượng các gói thầu chỉ có một đơn vị tham dự, Chuyên gia đấu thầu Đào Giang nhận định: "Tình trạng 'một mình một chợ' trong đấu thầu không hiếm, nhưng luôn là tín hiệu cần cảnh giác về tính cạnh tranh. Theo quy định của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 57/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15, mục tiêu tối thượng là đảm bảo công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Khi chỉ có một nhà thầu, chủ đầu tư cần phát huy tối đa vai trò trách nhiệm giải trình, kiểm soát chặt chẽ đơn giá dự thầu so với dự toán để tránh thất thoát ngân sách".

Đồng quan điểm, Luật sư Nguyễn Quốc Vũ (Đoàn Luật sư TP HCM) phân tích thêm dưới góc độ pháp lý của các văn bản hướng dẫn thi hành mới nhất năm 2025. Luật sư cho biết: "Chính phủ đã ban hành Nghị định 214/2025/NĐ-CP và Bộ Tài chính có Thông tư 79/2025/TT-BTC quy định rất chi tiết về quy trình lựa chọn nhà thầu qua mạng. Trong trường hợp chỉ có 01 nhà thầu tham dự, chủ đầu tư hoàn toàn có quyền xử lý tình huống theo hướng cho phép mở thầu ngay và tiến hành đánh giá nếu thấy đảm bảo tính cạnh tranh, hoặc gia hạn thời điểm đóng thầu để thu hút thêm nhà thầu. Việc UBND phường Hiệp Bình quyết định mở thầu ngay cho thấy tính cấp bách của dự án chống ngập, nhưng đồng thời cũng đặt lên vai đơn vị tư vấn (Công ty TNHH Tư vấn Quản lý Xây dựng Sài Gòn) trách nhiệm nặng nề trong việc thẩm định năng lực thực sự của nhà thầu Khánh Hùng".

Cần sự giám sát chặt chẽ

Dự án Nâng cấp chống ngập bờ bao rạch Bảy Chiêu có ý nghĩa dân sinh quan trọng đối với người dân phường Hiệp Bình. Việc lựa chọn được nhà thầu đủ tâm và đủ tầm là yếu tố tiên quyết.

Dư luận đang chờ đợi kết quả đánh giá cuối cùng từ phía Bên mời thầu. Liệu Công ty TNHH Xây dựng Khánh Hùng có đáp ứng đầy đủ các yêu cầu khắt khe về kỹ thuật và năng lực tài chính hay không? Và mức giá trúng thầu (nếu có) sẽ tiết kiệm được bao nhiêu đồng cho ngân sách nhà nước so với giá gói thầu hơn 3,2 tỷ đồng?

Các cơ quan chức năng và đơn vị giám sát cần theo dõi sát sao quá trình xét thầu và thực hiện hợp đồng sau này (nếu trúng thầu) để đảm bảo các quy định của pháp luật về đấu thầu được thực thi nghiêm túc, tránh tình trạng "thông thầu" hoặc năng lực yếu kém làm ảnh hưởng đến tiến độ dự án.

Báo Tri thức và Cuộc sống sẽ tiếp tục thông tin về kết quả lựa chọn nhà thầu của dự án này.