Gói thầu XL3: Gói thầu thi công xây dựng hệ thống cây xanh với giá dự toán 831.446.983 đồng, thuộc dự án Nâng cấp, mở rộng đường Lã Xuân Oai (đoạn từ đường Lò Lu đến đường Nguyễn Duy Trinh), do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Thành phố Thủ Đức (Ban QLDA Thủ Đức) làm Chủ đầu tư . Tuy có quy mô không quá lớn, gói thầu này lại thu hút sự chú ý khi hồ sơ mời thầu (E-HSMT) đã phải trải qua quy trình làm rõ và điều chỉnh tới hai lần chỉ trong tháng 11/ 2025, cho thấy những sai sót tưởng chừng nhỏ nhưng tiềm ẩn hệ lụy lớn trong công tác chuẩn bị hồ sơ.

Bất hợp lý từ chi tiết kỹ thuật

Ngay từ hồ sơ ban đầu, các nhà thầu quan tâm đã nhanh chóng phát hiện ra sự bất hợp lý trong mô tả kỹ thuật quan trọng nhất: quy cách cây xanh .

Trong hồ sơ mời thầu được phê duyệt ban đầu (Quyết định số 39/QĐ-QLDA-04, ký ngày 13/11/2025 bởi Giám đốc Lê Hữu Hảo), mô tả kỹ thuật cây Giáng hương lá lớn yêu cầu kích thước bầu đất 70x70 x 70cm, chiều cao h=3-3,5m, nhưng lại ghi đường kính cổ rễ là 6-7m .

Đây rõ ràng là một lỗi chính tả nghiêm trọng, bởi một cây xanh có đường kính cổ rễ 6-7m là điều không tưởng . Trong lần làm rõ đầu tiên (Công văn số 43/BQLKVTD-04, ngày 21/11/2025), Ban QLDA Thủ Đức đã đính chính lỗi sai này thành ĐK cổ rễ 6-7cm .

Tuy nhiên, câu chuyện chưa dừng lại. Tiếp tục có yêu cầu làm rõ về kích thước hố trồng cây. Lần làm rõ thứ hai (Công văn số 45/BQLKVTD-04, ngày 25/11/2025) đã chốt lại kích thước hố trồng cây là (100 x 100 x 100)cm, trong khi yêu cầu ban đầu trong thuyết minh thiết kế chỉ là tối thiểu 80 x 80 x 80cm.

Bên cạnh đó, quy cách vật liệu xây bồn cây cũng có sự nhầm lẫn giữa bản vẽ chi tiết và bảng tổng hợp khối lượng. Cụ thể, vật liệu Gạch BTXM được đính chính là loại có kích thước 193x193 x 80mm, dẹp bỏ thông tin dày 10cm (100mm) trong bảng tổng hợp khối lượng .

Thách thức trong xác định khối lượng

Một vấn đề kỹ thuật khác được nhà thầu làm rõ là việc hồ sơ thiết kế không thấy công tác đào đất trồng cây và vận chuyển đất sau khi đào .

Về vấn đề này, Ban QLDA Thủ Đức giải thích rằng: "Do hồ sơ thiết kế thể hiện công tác này trùng lắp với khối lượng đào thi công hệ thống thoát nước nên không tính khối lượng đào đất hố móng trồng cây" . Giải thích này cho thấy sự chồng lấn trong quá trình lập dự toán giữa các hạng mục xây dựng cơ bản và cây xanh, buộc nhà thầu phải tự cân đối chi phí cho công tác đất trong dự thầu nếu không có khối lượng riêng.

Tất cả những thay đổi và đính chính này đã được tổng hợp lại trong Quyết định phê duyệt E-HSMT (điều chỉnh) số 47/QĐ-QLDA-04, ký ngày 27/11/2025, chỉ 6 ngày trước thời điểm mở thầu .

Góc nhìn chuyên gia: Sự ràng buộc của Luật Đấu thầu

Chuyên gia đấu thầu Nguyễn Quốc Vũ nhận định: "Việc liên tục điều chỉnh E-HSMT, dù là lỗi chính tả hay sự không nhất quán về kích thước, luôn tạo ra rào cản thông tin và sự thiếu chắc chắn cho các nhà thầu. Đối với một gói thầu có tính chất kỹ thuật cao như cây xanh đô thị, một sai sót trong quy cách như ĐK cổ rễ có thể dẫn đến việc chào thầu vật tư không đạt yêu cầu hoặc không tồn tại trên thị trường. Điều này đặt ra yêu cầu nghiêm ngặt về chất lượng hồ sơ từ khâu tư vấn thiết kế, lập E-HSMT, cho đến khâu thẩm định."

Đồng thời, Luật sư Nguyễn Văn Lập thuộc Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết: "Khoản 1 Điều 17 của Luật Đấu thầu số 22/2023, sửa đổi bổ sung bởi Luật số 90/2025/QH15, đã quy định rõ về trách nhiệm của Chủ đầu tư trong việc đảm bảo tính chính xác, đầy đủ và khách quan của hồ sơ mời thầu. Trường hợp hồ sơ bị lỗi kỹ thuật hoặc có sự sai lệch thông tin sẽ dễ dẫn đến khiếu nại hoặc hủy thầu nếu không được làm rõ kịp thời. Việc làm rõ nhiều lần, đặc biệt sát ngày đóng thầu, có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của các nhà thầu khác đang chuẩn bị hồ sơ."

Một nhà thầu duy nhất tham dự

Sau tất cả những điều chỉnh và làm rõ, gói thầu XL3 đã kết thúc thời điểm mở thầu lúc 10:06 ngày 03/12/2025 với chỉ một nhà thầu duy nhất tham dự là Công ty TNHH xây dựng Hạ Tầng Nam Tiến. Nhà thầu này chào giá sau giảm giá là 750.081.091,0519 đồng, giảm 8,67% so với giá dự toán .

Việc chỉ có một nhà thầu tham gia đặt ra câu hỏi về tính cạnh tranh của gói thầu. Liệu các lần điều chỉnh, đặc biệt là sự nhầm lẫn về quy cách kỹ thuật, có gây ra e ngại hoặc cản trở các nhà thầu khác tiếp cận và hoàn thiện hồ sơ dự thầu? Hay đây là dấu hiệu của sự chuẩn bị không kỹ lưỡng về E-HSMT, khiến nhà thầu phải thận trọng hơn trong việc tham gia một gói thầu mà ngay cả thông số kỹ thuật cốt lõi cũng phải đính chính sát ngày mở thầu.

Trong bối cảnh Luật Đấu thầu mới yêu cầu tính minh bạch và cạnh tranh cao, những gói thầu chỉ có một nhà thầu tham dự luôn là chủ đề được dư luận và các cơ quan quản lý quan tâm đặc biệt.