Ngày 12/11/2025, ông Lâm Tấn Đạt, Chủ tịch UBND xã Long Hòa (TP HCM) đã ký Quyết định số 1119/QĐ-UBND phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu (KQLCNT) Gói thầu: Thi công xây dựng, thuộc Dự án Nâng cấp sỏi đỏ tuyến đường ĐX 20 + ĐX 21, ấp Tân Hòa, xã Long Hòa (Long Hòa 63, giai đoạn 2).

Gói thầu này (Mã TBMT: IB2500450118, Mã KHLCNT: PL2500250732) được tổ chức đấu thầu rộng rãi qua mạng, một giai đoạn một túi hồ sơ, sử dụng nguồn vốn Ngân sách Thành phố. Giá gói thầu được phê duyệt là 5.985.905.695 đồng.

Đấu thầu rộng rãi... chỉ một nhà thầu tham dự

Theo Biên bản mở thầu ngày 30/10/2025, gói thầu xây lắp nêu trên, mặc dù được đấu thầu rộng rãi, nhưng đến thời điểm đóng thầu, chỉ ghi nhận duy nhất 01 (một) nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu (E-HSDT). Nhà thầu này là Liên danh Đại Minh Thành - Quang Minh (gồm Liên danh chính: Công ty TNHH Một thành viên Đại Minh Thành và Liên danh phụ: Công ty TNHH Quang Minh). Giá dự thầu của liên danh là 5.924.611.245 đồng, không có thư giảm giá.

Ngày 03/11/2025, Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Xây dựng AIC (đơn vị tư vấn được UBND xã Long Hòa thuê để lập E-HSMT và đánh giá E-HSDT) đã có Báo cáo đánh giá E-HSDT số 1278/BC-2025/AIC.

Báo cáo đánh giá của Công ty AIC cho biết, E-HSDT của Liên danh Đại Minh Thành - Quang Minh được đánh giá là "Đạt" ở tất cả các bước: Tính hợp lệ, Năng lực và kinh nghiệm, Kỹ thuật. Trên cơ sở đó, tổ chuyên gia của Công ty AIC đã kiến nghị chủ đầu tư (UBND xã Long Hòa) mời nhà thầu xếp hạng thứ nhất là Liên danh Đại Minh Thành - Quang Minh vào đối chiếu tài liệu và đề nghị trúng thầu.

Từ đề nghị của đơn vị tư vấn, Chủ tịch UBND xã Long Hòa Lâm Tấn Đạt đã ký Quyết định 1119/QĐ-UBND phê duyệt Liên danh Đại Minh Thành - Quang Minh trúng thầu với giá 5.924.611.245 đồng.

Như vậy, so với giá gói thầu (5.985.905.695 đồng), giá trúng thầu của liên danh duy nhất tham dự thấp hơn 61.294.450 đồng, tương ứng tỷ lệ tiết kiệm đạt 1.02%.

Năng lực nhà thầu và mối "duyên" với đơn vị tư vấn

Theo tìm hiểu, các thành viên trong liên danh trúng thầu đều là các doanh nghiệp có trụ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh (theo địa giới hành chính mới).

Thành viên liên danh chính là Công ty TNHH Một thành viên Đại Minh Thành (MSDN 3700848898), địa chỉ tại Phường Bến Cát, Thành phố Hồ Chí Minh, do ông Nguyễn Văn Minh làm Giám đốc.

Dữ liệu đấu thầu cho thấy, Công ty Đại Minh Thành là một nhà thầu "quen mặt" trên thị trường. Doanh nghiệp này đã tham gia 59 gói thầu, trong đó trúng 57 gói, chỉ trượt 2 gói, đạt tỷ lệ trúng thầu lên đến 96.6%. Tổng giá trị trúng thầu (bao gồm cả tư cách liên danh) là hơn 674,9 tỷ đồng.

Riêng trong năm 2025, công ty này tham gia 14 gói thầu và đã trúng 13 gói (tỷ lệ 92,8%), với tổng giá trị trúng thầu hơn 214 tỷ đồng (tính đến ngày 12/11/2025).

Thành viên liên danh phụ là Công ty TNHH Quang Minh (MSDN 3700512224), địa chỉ tại Xã Dầu Tiếng, Thành phố Hồ Chí Minh, do ông Hà Quang Minh làm Giám đốc. Công ty Quang Minh có tỷ lệ trúng thầu khiêm tốn hơn, khi tham gia 33 gói, trúng 23 gói (tỷ lệ 69,7%), với tổng giá trị trúng thầu hơn 100,6 tỷ đồng.

Điều đáng chú ý là mối quan hệ giữa hai nhà thầu này và đơn vị tư vấn của gói thầu - Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Xây dựng AIC (AIC).

Dữ liệu cho thấy, Công ty Đại Minh Thành (liên danh chính) có lịch sử đấu thầu đặc biệt "thân thiết" với AIC. Doanh nghiệp này đã tham gia 37 gói thầu do AIC mời thầu và trúng đến 36 gói (tỷ lệ 97,3%).

Tương tự, thành viên liên danh phụ là Công ty Quang Minh cũng có tỷ lệ trúng thầu tuyệt đối khi tham gia các gói thầu của AIC. Dữ liệu ghi nhận công ty này tham gia 9 gói do AIC mời thầu và trúng cả 9 gói (tỷ lệ 100%).

Việc tại một gói thầu đấu thầu rộng rãi, nhà thầu duy nhất tham dự và trúng thầu lại là một liên danh mà cả hai thành viên đều có lịch sử trúng thầu gần như tuyệt đối (36/37 và 9/9) tại các gói thầu do chính đơn vị lập hồ sơ mời thầu và đánh giá hồ sơ dự thầu (AIC) thực hiện, đang dấy lên nhiều nghi vấn về tính cạnh tranh và minh bạch.

Quy định pháp luật nói gì?

Luật Đấu thầu (hiện hành là Luật số 22/2023/QH15, được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 57/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15) và các văn bản hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP và Thông tư 79/2025/TT-BTC được ban hành nhằm tăng cường tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.

Điều 6 Luật Đấu thầu quy định rất nghiêm ngặt về "Bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu". Khoản 2, Điểm a Điều này quy định nhà thầu tham dự thầu phải độc lập về pháp lý và tài chính với "nhà thầu tư vấn lập, thẩm định hồ sơ mời thầu... đánh giá hồ sơ dự thầu... thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu đó".

Dù dữ liệu chưa thể hiện mối quan hệ sở hữu chéo (cổ phần) theo Khoản 4, Điểm d Điều 6, nhưng việc một đơn vị tư vấn liên tục "chấm" cho các nhà thầu "quen mặt" trúng thầu với tỷ lệ 97-100% đặt ra câu hỏi lớn về tính khách quan.

Trao đổi về vấn đề này, Luật sư Nguyễn Văn Lập (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết, vai trò của đơn vị tư vấn trong việc lập HSMT và đánh giá HSDT là then chốt để đảm bảo cạnh tranh. "Theo quy định tại Điều 16 Luật Đấu thầu, hành vi 'Nêu điều kiện trong hồ sơ mời thầu nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu... hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng' là hành vi bị cấm. Khi một gói thầu rộng rãi chỉ có 1 nhà thầu tham gia, và nhà thầu đó (cùng các thành viên liên danh) có lịch sử trúng thầu dày đặc với chính đơn vị tư vấn, các cơ quan quản lý nhà nước cần tiến hành rà soát, kiểm tra lại toàn bộ E-HSMT để xem xét liệu có tồn tại các tiêu chí 'cài cắm' gây hạn chế cạnh tranh hay không".

Đồng quan điểm, chuyên gia đấu thầu Đào Giang nhận định, hiệu quả kinh tế là một trong bốn mục tiêu của đấu thầu. "Một gói thầu xây lắp gần 6 tỷ đồng mà chỉ tiết kiệm được 1.02% (khoảng 61 triệu đồng) là mức tiết kiệm rất thấp, chưa thể hiện hiệu quả sử dụng vốn ngân sách. Việc chỉ có một nhà thầu tham dự đã triệt tiêu tính cạnh tranh của đấu thầu rộng rãi. Trách nhiệm của chủ đầu tư (UBND xã Long Hòa) và đơn vị tư vấn (Công ty AIC) là phải xem xét lại toàn bộ quá trình, từ khâu lập HSMT đến đánh giá thầu, để làm rõ vì sao không thu hút thêm được nhà thầu nào khác tham gia, đảm bảo tuân thủ nghiêm Nghị định 214/2025/NĐ-CP ".