Theo HOREA, ước tính sơ bộ trong tổng số 490 dự án nhà ở được phê duyệt trong các năm 2015-2019 đã có 53 dự án thuộc 12 tập đoàn và doanh nghiệp đang bị tắc sổ hồng dẫn tới có đến 28.324 căn nhà và căn hộ officetel chưa được cấp sổ.

Trong đó có 25.631 căn nhà (chủ yếu là căn hộ chung cư) và 2.693 căn hộ officetel đã bị chậm cấp "sổ hồng", chưa bao gồm các dự án đã triển khai trước năm 2015.

Sở Tài nguyên môi trường TP cũng cho biết hiện còn hơn 100 dự án đã nộp hồ sơ đề nghị tính tiền sử dụng đất (cơ sở để cấp sổ hồng) nhưng chưa được giải quyết. Hiệp hội nhận thấy nếu thống kê đầy đủ số liệu của hàng trăm dự án đã bàn giao nhà cho khách hàng nhưng chưa được tính tiền sử dụng đất, số lượng căn nhà bị chậm cấp "sổ hồng" còn lớn hơn nhiều lần.

Ông Lê Hoàng Châu, chủ tịch HOREA, cho rằng tình trạng chậm cấp "Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất" (sổ hồng) cho khách hàng mua nhà, tại các dự án nhà ở trên địa bàn thành phố, đã xảy ra trong nhiều năm qua, dẫn đến nhiều hệ lụy. Vừa không đảm bảo được quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng, đồng thời gây tâm lý hoang mang, bất an cho khách hàng mua nhà.

Mặt khác, chậm cấp sổ hồng cũng làm giảm nguồn thu ngân sách nhà nước của TP.HCM. Số thu tiền sử dụng đất bị sụt giảm liên tục từ năm 2018 đến nay. Năm 2018, chỉ thu 16.493 tỉ đồng, giảm 21,2%; năm 2019 chỉ thu 14.650 tỉ đồng, giảm 11,2%; 8 tháng đầu năm 2020 chỉ thu 4.453 tỉ đồng, giảm đến 52% so với 8 tháng đầu năm 2019.

Điều đáng quan tâm là tỉ trọng tiền sử dụng đất trong tổng thu ngân sách của TP 5 năm vừa qua chỉ chiếm 3-5%, thấp hơn rất nhiều so với các năm trước đây (thường chiếm tỉ trọng 9-10% số thu ngân sách).

Các chủ đầu tư dự án cũng bị thiệt hại vì chẳng những không thu được 5% giá trị hợp đồng (còn lại), lại bị mang tiếng "bội tín" với khách hàng. Trong 5 năm vừa qua, nhiều chủ đầu tư đã rất trách nhiệm và nỗ lực xin nộp tiền sử dụng đất nhưng vẫn không nộp được, nên bị tắc "sổ hồng" và bị tổn hại về uy tín thương hiệu.

Nhìn tổng thể, việc chậm cấp "sổ hồng" do nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân chủ yếu là các chủ đầu tư bị "tắc tiền sử dụng đất", không nộp được tiền sử dụng đất, dẫn đến "tắc sổ hồng" cấp cho người mua nhà. Nổi lên hàng đầu là công tác thực thi pháp luật của một số cơ quan chuyên môn và một số cán bộ công chức còn quá bất cập.

Vì vậy, HOREA kiến nghị UBND TP xem xét, chỉ đạo giải quyết "ưu tiên" giải quyết cấp "sổ hồng" trước cho khách hàng đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo hợp đồng mua nhà, vì là bên ngay tình, vô can, để triệt tiêu các "điểm nóng" tiềm ẩn.

Về nghĩa vụ tài chính, nộp tiền sử dụng đất bổ sung (nếu có) giữa chủ đầu tư dự án với Nhà nước thì đề nghị tách ra xử lý riêng, với một số biện pháp bảo đảm. Theo đó, các căn hộ và diện tích kinh doanh mà chủ đầu tư giữ lại thì chưa cấp sổ hồng và sẽ cấp sau, khi đã có kết luận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, hoặc chủ đầu tư ký quỹ một khoản tiền, hoặc chủ đầu tư có văn bản cam kết thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính bổ sung (nếu có) với Nhà nước.