Doanh thu game lậu ngang ngửa game có phép

Con số được ông Lê Quang Tự Do - Phó cục trưởng Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử - cho biết trong cuộc hội thảo vừa được cục tổ chức tại TPHCM khiến không ít người nghe giật mình: Doanh thu game lậu ước đạt ngang ngửa doanh thu của những game được cấp phép trong nước, khoảng 325 triệu USD.

Để tạo ra khoản doanh thu trên, thị trường dịch vụ trò chơi điện tử G1 trên mạng có đến 193 doanh nghiệp được cấp phép (gần đây có 4 doanh nghiệp ngừng hoạt động và 50 doanh nghiệp bị thu hồi giấy phép), số lượng game được cấp quyết định phê duyệt nội dung, kịch bản lên đến 878 (có 253 game đã dừng phát hành).

Đó là chưa kể 106 doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận đăng ký cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử G2, G3, G4 với số game được phát hành lên đến 8.332 trò chơi. Như vậy, cho dù chưa có nguồn thống kê khả thi về thị trường game lậu tại Việt Nam song có thể thấy được số lượng đối tượng cung cấp game lậu và số game lậu không hề nhỏ.

“Chiếc bánh” doanh thu của ngành game tại Việt Nam ước tính khoảng 12.000 tỉ đồng cho năm 2020 đang gần như chia đôi cho game lậu và game có phép. “Chiếc bánh” này bất chấp dịch COVID-19 đã “nở” thêm 500 tỉ đồng so với năm 2019. Song nếu tính theo định nghĩa “game lậu” gồm cả game cung cấp xuyên biên giới không hoặc chưa được cấp phép thì doanh thu của nó có thể còn lớn hơn con số 325 triệu USD rất nhiều.

Và hơn thế nữa…

Cho dù AppStore của Apple và Google Play của Google không công bố doanh thu về game từ thị trường Việt Nam nhưng lượt tải và mua game từ 2 chợ ứng dụng lớn nhất thế giới này từ Việt Nam luôn nằm ở tốp đầu so với số lượt tải và mua các loại ứng dụng khác. Có những con số tham chiếu từ một chợ ứng dụng lớn thứ ba thế giới được công bố gần đây. Chợ ứng dụng này đến nay đã có hơn 12.000 tựa game với hơn 80 triệu lượt tải, doanh thu game và số người chơi trả phí tăng lần lượt là 100% và 120% so với năm 2019.

Những con số trên cho thấy, trong mảng game di động với phương thức thanh toán không tiền mặt bằng thẻ tín dụng hoặc một số phương thức trực tuyến khác để chi trả cho những chợ ứng dụng quốc tế, doanh thu có thể đến hàng trăm triệu USD mỗi năm nhưng vẫn chưa thể kiểm soát. Còn theo nhận định của Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử, từ đầu năm 2020 đến nay đã xuất hiện khá nhiều trò chơi điện tử do doanh nghiệp nước ngoài cung cấp trực tiếp trên AppStore và Google Play vào thị trường Việt Nam nhưng không thông qua doanh nghiệp trong nước, đã thu hút số lượng người chơi lớn.

Game lậu trong nước có thể do cá nhân hoặc tổ chức tự phát hành qua website, mạng xã hội được thúc đẩy bằng cách quảng cáo trên Google hoặc Facebook, với vòng đời lâu nhất khoảng 6 tháng. Tuy nhiên theo một nguồn tin, không ít tựa game lậu được chính các doanh nghiệp được cấp phép cung cấp dịch vụ trò chơi trực tuyến trên mạng tại Việt Nam phát hành, hoặc bằng cách hợp tác cung cấp nền tảng phát hành cho những bên có game nhưng chưa xin được giấy phép, qua đó ăn chia nhằm tăng doanh thu, “cải thiện thêm doanh thu”.

Tình trạng trên thường được gọi là “núp bóng”, “đội lốt”. Tuy nhiên, còn có một thực tế mới được phát hiện gần đây được vị cục phó đề cập đến. Đó là một số trò chơi trực tuyến đã được cấp quyết định phê duyệt nội dung, kịch bản cho doanh nghiệp trong nước phát hành trên lãnh thổ Việt Nam, tuy nhiên khi đưa lên AppStore hay Google Play thì lại hiển thị tên đơn vị nước ngoài, cho thấy doanh nghiệp nước ngoài đang nắm quyền quản lý game.