Tại gói thầu thi công xây dựng thuộc dự án sửa chữa Trường THPT Tôn Đức Thắng (Đồng Nai), biên bản mở thầu vừa được công bố cho thấy cuộc cạnh tranh quyết liệt giữa hai nhà thầu quen thuộc tại địa phương. Sự chênh lệch về giá dự thầu và chiến thuật giảm giá đang đặt ra bài toán cân não cho chủ đầu tư trong quá trình xét thầu.

Cục diện mở thầu: Kẻ giảm giá sâu, người chào giá thấp

Theo thông tin công khai trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, gói thầu số 04 (Xây dựng): Thi công xây dựng công trình, thuộc dự án Sửa chữa một số hạng mục Trường THPT Tôn Đức Thắng, huyện Tân Phú có mã thông báo mời thầu IB2500481120. Gói thầu này được Trường Trung học phổ thông Tôn Đức Thắng (Chủ đầu tư kiêm Bên mời thầu) phát hành hồ sơ mời thầu, với giá gói thầu được phê duyệt là 5.839.903.844 đồng. Nguồn vốn thực hiện từ ngân sách tỉnh (vốn sự nghiệp).

Hồ sơ mời thầu (E-HSMT) được phê duyệt tại Quyết định số 33/QĐ-TĐT ngày 12/11/2025 do ông Nguyễn Văn Bình - Hiệu trưởng nhà trường ký ban hành. Đơn vị tư vấn lập E-HSMT và đánh giá hồ sơ dự thầu là Công ty TNHH DV XD Nam Bộ.

Biên bản mở thầu hoàn thành vào lúc 09:10 ngày 21/11/2025 ghi nhận sự tham gia của 02 nhà thầu là Công ty TNHH Xây dựng Cường Phan và Công ty TNHH Đất Thành Đồng.

Dữ liệu từ biên bản mở thầu cho thấy một kịch bản cạnh tranh thú vị về chiến lược giá. Cụ thể:

Công ty TNHH Đất Thành Đồng (Mã định danh: vn3600709516) tham dự với giá dự thầu là 5.006.750.651 đồng. Nhà thầu này không áp dụng thư giảm giá. Giá dự thầu sau giảm giá vẫn giữ nguyên ở mức 5.006.750.651 đồng.

Trong khi đó, Công ty TNHH Xây dựng Cường Phan (Mã định danh: vn3603671638) đưa ra mức giá dự thầu ban đầu là 5.840.439.951 đồng. Đáng chú ý, con số này cao hơn giá gói thầu được duyệt (5.839.903.844 đồng). Tuy nhiên, nhà thầu này đã kèm theo tỷ lệ giảm giá lên tới 10,2%. Nhờ đó, giá dự thầu sau giảm giá của Công ty TNHH Xây dựng Cường Phan hạ xuống còn 5.244.715.076 đồng.

Như vậy, nếu xét thuần túy về yếu tố giá sau khi đã trừ đi các ưu đãi (nếu có) và giảm giá, Công ty TNHH Đất Thành Đồng đang tạm dẫn đầu với mức giá thấp hơn đối thủ khoảng 238 triệu đồng. Tỷ lệ tiết kiệm mà Công ty TNHH Đất Thành Đồng mang lại cho ngân sách nhà nước (tạm tính so với giá gói thầu) đạt khoảng hơn 14%, một con số khá ấn tượng đối với các gói thầu xây lắp quy mô dưới 10 tỷ đồng.

Phân tích năng lực và chiến thuật dự thầu

Việc Công ty TNHH Xây dựng Cường Phan chào giá gốc vượt giá gói thầu, sau đó dùng biện pháp giảm giá sâu hơn 10% để cạnh tranh là một động thái đáng chú ý trong nghiệp vụ đấu thầu. Theo quy định, nếu giá dự thầu sau giảm giá không vượt giá gói thầu thì vẫn được coi là hợp lệ về mặt tài chính. Tuy nhiên, việc chào giá cơ sở cao hơn giá gói thầu thường đặt ra nghi vấn về sự phù hợp trong đơn giá chi tiết hoặc cách tính toán khối lượng của nhà thầu so với tiên lượng mời thầu.

Trong bối cảnh năm 2025, khi các quy định về đấu thầu ngày càng thắt chặt việc kiểm soát chất lượng sau trúng thầu, việc giảm giá sâu (như trường hợp giảm hơn 833 triệu đồng của Công ty TNHH Đất Thành Đồng so với giá gói thầu) đòi hỏi Tổ chuyên gia phải đánh giá kỹ lưỡng về sự phù hợp của đơn giá. Liệu mức giá này có đảm bảo nhà thầu thực hiện đúng thiết kế, đủ khối lượng và chất lượng vật tư như cam kết trong E-HSDT hay không, hay sẽ dẫn đến tình trạng "bỏ thầu thấp, thi công cầm chừng" vốn là vấn đề nhức nhối trong đầu tư công?

Cả hai nhà thầu tham dự đều là những doanh nghiệp có trụ sở tại tỉnh Đồng Nai. Điều này cho thấy tính chất cạnh tranh nội bộ địa phương rất cao. Việc các nhà thầu địa phương tham gia thường có lợi thế về việc huy động nhân sự, máy móc và sự am hiểu địa bàn thi công. Tuy nhiên, năng lực thực sự trong năm 2025, đặc biệt là khả năng tài chính và nguồn lực để triển khai đồng thời nhiều gói thầu (nếu có) cần được Bên mời thầu làm rõ trong bước đánh giá năng lực và kinh nghiệm.

Chuyên gia lưu ý về trách nhiệm giải trình và hiệu quả kinh tế

Trao đổi về tình huống xét thầu này dưới góc độ pháp lý, chuyên gia đấu thầu Đào Giang nhận định: "Trong bối cảnh Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 cùng các văn bản sửa đổi bổ sung như Luật số 90/2025/QH15 và Nghị định 214/2025/NĐ-CP đã đi vào thực tiễn, yếu tố hiệu quả kinh tế được đề cao nhưng không được tách rời chất lượng. Khi có sự chênh lệch giá lớn giữa các nhà thầu, hoặc tỷ lệ tiết kiệm cao đột biến, chủ đầu tư có quyền và trách nhiệm yêu cầu nhà thầu làm rõ đơn giá chi tiết. Điều này nhằm tránh rủi ro nhà thầu chào giá thấp nhưng không đủ năng lực thực hiện, dẫn đến chậm tiến độ hoặc phát sinh chi phí sau này."

Đồng quan điểm, Luật sư Nguyễn Quốc Vũ - Đoàn Luật sư TP HCM chia sẻ thêm: "Thông tư 79/2025/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn rất rõ về quy trình đăng tải và minh bạch thông tin. Việc một nhà thầu chào giá vượt trần rồi giảm giá sâu, trong khi nhà thầu khác chào giá trực tiếp thấp hơn hẳn, tạo ra một sự so sánh trực quan về chiến lược giá. Trách nhiệm của Tổ chuyên gia là phải đảm bảo sự công bằng. Nếu nhà thầu có giá thấp nhất đáp ứng đầy đủ năng lực, kinh nghiệm và kỹ thuật theo E-HSMT, thì việc lựa chọn phải tuân thủ nguyên tắc hiệu quả kinh tế. Bất kỳ sự loại bỏ nào đối với nhà thầu giá thấp đều phải có lý do kỹ thuật hoặc năng lực thực sự thuyết phục và tuân thủ đúng quy định pháp luật để tránh khiếu kiện kéo dài."

Cần sự thận trọng từ Chủ đầu tư

Gói thầu số 04 có thời gian thực hiện hợp đồng là 90 ngày, loại hợp đồng trọn gói. Với tính chất hợp đồng trọn gói, giá trúng thầu là giá cố định trong suốt quá trình thực hiện (trừ trường hợp bất khả kháng hoặc thay đổi phạm vi công việc). Do đó, nếu nhà thầu bỏ giá quá thấp do tính toán thiếu sót, rủi ro sẽ thuộc về nhà thầu, nhưng hệ lụy về tiến độ công trình sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến Chủ đầu tư – Trường THPT Tôn Đức Thắng và hoạt động giáo dục của nhà trường.

Dư luận đang chờ đợi kết quả đánh giá từ Công ty TNHH DV XD Nam Bộ và quyết định phê duyệt cuối cùng từ Trường THPT Tôn Đức Thắng. Liệu Công ty TNHH Đất Thành Đồng với lợi thế giá thấp sẽ chiến thắng, hay Công ty TNHH Xây dựng Cường Phan sẽ lội ngược dòng nhờ các yếu tố kỹ thuật và năng lực?

Kết quả lựa chọn nhà thầu cần được công khai minh bạch, đảm bảo lựa chọn được đơn vị thi công xứng đáng, góp phần nâng cao chất lượng cơ sở vật chất giáo dục tại địa phương, đúng theo tinh thần chỉ đạo về tăng cường hiệu quả đầu tư công của tỉnh Đồng Nai.

Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi và thông tin về kết quả của gói thầu này.