Đề xuất xử phạt nguội hành vi vứt rác bừa bãi

Chia sẻ về đề xuất này, đại diện Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, chế tài cho các hành vi vứt rác bừa bãi, tiểu tiện, đại tiện, vứt tàn thuốc lá đã có từ lâu. Tuy nhiên, việc triển khai thực tế gặp nhiều khó khăn, trong đó có việc pháp luật chưa quy định phạt nguội trong lĩnh vực bảo vệ môi trường (xử phạt căn cứ hình ảnh camera, máy ghi hình). Việc xử phạt đối với các hành vi mang tính bắt quả tang thực sự chưa hiệu quả, rất ít các hành vi vi phạm được xử lý.

Trước thực tế trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường kiến nghị Bộ Công an trình Chính phủ xem xét, sửa đổi Nghị định số 165/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 quy định việc quản lý, sử dụng và danh mục phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ được sử dụng để phát hiện vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông và bảo vệ môi trường. Việc sửa đổi sẽ theo hướng bổ sung cơ sở pháp lý, quy trình sử dụng dữ liệu thu được từ các phương tiện, thiết bị kỹ thuật do tổ chức, cá nhân cung cấp (camera an ninh, camera hành trình của các phương tiện giao thông, camera giám sát tại nơi công cộng…) làm căn cứ để xử phạt vi phạm hành chính, tăng cường hiệu quả xử phạt đối với các hành vi vi phạm vệ sinh môi trường nơi công cộng.

Đại diện Tổng cục Môi trường cho rằng, việc cho phép xử phạt nguội giống như trong lĩnh vực giao thông sẽ làm tăng đáng kể hiệu quả xử phạt vi phạm hành chính, tăng tính răn đe, giảm thiểu hành vi xả rác bừa bãi nơi công cộng.

 Trên thực tế, một số địa phương đã bắt đầu áp dụng xử phạt nguội hành vi vứt rác bừa bãi như thành phố Đà Lạt (tỉnh Lâm Đồng), nơi đầu tiên trong cả nước đưa vào vận hành Trung tâm điều hành thông minh. Qua ghi nhận bằng hệ thống camera của Trung tâm, một số trường hợp xả rác bừa bãi đã bị xử phạt vi phạm hành chính từ 1-3 triệu đồng.

TS Hoàng Dương Tùng, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường chia sẻ, tại nhiều nước trên thế giới, việc xử phạt hành vi vứt rác được thực hiện theo hai cách, một là cảnh sát trông thấy có thể viết biên lai, xử phạt ngay. Hai là phạt nguội. Vì thế, đề xuất này sẽ làm tăng tính khả thi của quy định xử phạt đồng thời phù hợp với xu thế đô thị thông minh.

Cùng với việc đề xuất xử phạt nguội hành vi vứt rác, Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 55/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 155 ngày 18/11/2016 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, trong đó giảm mạnh mức xử phạt với một số hành vi như vứt rác, vứt tàn thuốc lá tiểu tiện, đại tiện không đúng nơi quy định. Đại diện Tổng cục Môi trường lý giải, việc thay đổi mức xử phạt cũng nhằm tăng tính khả thi của quy định trong thực tế.

Cụ thể với hành vi tiểu tiện, đại tiện không đúng nơi quy định, mức xử phạt mới chỉ còn 150 – 250 nghìn đồng, thay vì mức phạt từ 1-3 triệu đồng như quy định cũ. Hành vi vứt, thải, bỏ đầu, mẩu và tàn thuốc lá không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng, mức phạt mới là 100 -150 nghìn đồng, thay vì mức phạt từ 500 nghìn đồng đến 1 triệu đồng. Hành vi vứt, thải, bỏ rác thải sinh hoạt không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng mức xử phạt mới là từ 500 nghìn đồng- 1 triệu đồng, thay vì mức xử phật từ 3-5 triệu đồng. Hành vi vứt, thải rác thải sinh hoạt trên vỉa hè, đường phố hoặc vào hệ thống thoát nước thải đô thị hoặc hệ thống thoát nước mặt trong khu vực đô thị sẽ bị phạt tiền từ 1-2 triệu đồng, thay vì mức phạt từ 5-7 triệu đồng.

Đại diện Tổng cục Môi trường lý giải, việc áp dụng mức phạt cũ gặp nhiều khó khăn như mức phạt cao chưa phù hợp với một bộ phận người dân. Mức tiền xử phạt sẽ tương ứng với thẩm quyền xử phạt, kéo theo trình tự, thủ tục xử phạt phức tạp. Ví dụ, hành vi vứt rác thải sinh hoạt trên vỉa hè, đường phố thẩm quyền xử phạt phải từ trưởng công an cấp huyện hoặc chủ tịch UBND cấp huyện trở lên. Điều đó không khả thi khi triển khai trong thực tế.

Mức phạt mới sẽ khả thi với đông đảo người dân. Đối tượng xử phạt cũng mở rộng, không cần đến trưởng công an huyện hay Chủ tịch UBND huyện, các chiến sỹ công an hoặc trưởng công an cấp xã, trưởng đồn công an đã có thể xử phạt. một số hành vi như vi vứt, thải, bỏ đầu, mẩu và tàn thuốc lá không đúng nơi quy định, hành vi vệ sinh cá nhân (tiểu tiện, đại tiện) không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng có thể áp dụng phạt tại chỗ không cần lập biên bản. “Từ đó sẽ đưa các chế tài xử lý các hành vi vi phạm môi trường nơi công cộng được áp dụng có hiệu quả trong thực tiễn”, đại diện Tổng cục Môi trường chia sẻ.