Đấu thầu thiết bị trường học: Ngân sách cần sự minh bạch và tiết kiệm thực chất [Kỳ 3]
Sau vệt bài phản ánh về gói thầu sát giá tại Long Thành, các chuyên gia cho rằng đã đến lúc cần những chế tài mạnh mẽ hơn đối với các dự án có tỷ lệ tiết kiệm ngân sách "nhỏ giọt".
Theo tài liệu thu thập của PV Báo Tri thức và Cuộc sống, dự án Trường Trung học cơ sở Tân Thành, xã Bàu Cạn có tổng mức đầu tư lên đến hơn 119 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách. Với một dự án có quy mô lớn và ý nghĩa xã hội quan trọng như vậy, việc tối ưu hóa nguồn vốn thông qua đấu thầu là yêu cầu bắt buộc.
Tuy nhiên, việc Gói thầu số 15 trị giá 18 tỷ đồng chỉ tiết kiệm được 0,68% cho thấy hiệu quả kinh tế, một trong những mục tiêu cốt lõi của Luật Đấu thầu đang bị đặt dấu hỏi lớn. Trách nhiệm này trước hết thuộc về Ban Quản lý dự án khu vực 05 với vai trò chủ đầu tư và các đơn vị tư vấn như Công ty Tư vấn Xây dựng Kiến Thịnh, Công ty Xây dựng Thuận Kiến Phát trong việc lập hồ sơ mời thầu và thẩm định kết quả.
Hồ sơ mời thầu do đơn vị tư vấn lập và được chủ đầu tư phê duyệt tại Quyết định số 124/QĐ-BQLDAKV05 đã đưa ra những tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe, nhưng đáng lạ là một liên danh đối thủ lại trượt vì những thiếu sót rất sơ đẳng. Điều này dẫn đến tình trạng "một mình một chợ" tại vòng xét tài chính, tạo điều kiện cho Liên danh Thành Kiên – Cải tiến Xanh – Lê Anh Phát trúng thầu ở mức giá gần như tối đa.
Luật sư Nguyễn Thị Hương (Đoàn Luật sư TP HCM) cho rằng: "Luật Đấu thầu 2023 và Nghị định 214/2025 đã quy định rất rõ về trách nhiệm giải trình của chủ đầu tư. Trong trường hợp gói thầu có dấu hiệu thiếu tính cạnh tranh hoặc tiết kiệm quá thấp, chủ đầu tư phải có trách nhiệm chứng minh quá trình mời thầu là khách quan, không có tiêu chí cài cắm và giá trúng thầu phù hợp với giá thị trường."
Chuyên gia đấu thầu Lê Tấn Việt cũng nhấn mạnh: "Hiệu quả của đấu thầu không chỉ nằm ở việc chọn được nhà thầu đáp ứng kỹ thuật mà còn phải đảm bảo tính kinh tế. Khi ngân sách Nhà nước chỉ được tiết kiệm vài chục triệu trên gói thầu hàng chục tỷ, cần đặt nghi vấn về năng lực khảo sát giá và lập dự toán của các cơ quan liên quan."
Dư luận tại Đồng Nai đang chờ đợi sự giám sát chặt chẽ của cơ quan chức năng để làm rõ tính minh bạch và hiệu quả tại dự án Trường Trung học cơ sở Tân Thành, đảm bảo mỗi đồng tiền thuế của dân được sử dụng hiệu quả nhất.
Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.
