Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 (được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 57/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15) cùng các văn bản hướng dẫn như Nghị định 214/2025/NĐ-CP, được ban hành với mục tiêu cốt lõi là tăng cường tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế trong hoạt động mua sắm công. Tuy nhiên, thực tế triển khai vẫn ghi nhận những gói thầu có diễn biến đáng chú ý.

Một gói thầu vừa được phê duyệt tại Vũng Tàu (nay thuộc Thành phố Hồ Chí Minh theo Nghị quyết 1685/NQ-UBTVQH15 ) đang thu hút sự quan tâm khi nhà thầu duy nhất cạnh tranh đã bị loại vì một lý do mang tính hành chính, thay vì năng lực hay giá cả.

Gói thầu tiết kiệm 25% và đối thủ "tự loại"

Ngày 03/11/2025, ông Đoàn Hải Linh – Giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng khu vực Vũng Tàu (BMT) – đã ký Quyết định số 848/QĐ-BQLDA phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu (KQLCNT) cho "Gói thầu Thi công xây dựng" (Mã TBMT: IB2500196775-00).

Gói thầu thuộc dự án "Duy tu sửa chữa các nhà vệ sinh công cộng, các trạm trung chuyển rác trên địa bàn thành phố Vũng Tàu". Giá gói thầu và giá dự toán được phê duyệt là 2.353.516.000 đồng.

Nhà thầu trúng thầu là Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Miền Nam (MST: 3500794959). Giá trúng thầu là 1.754.273.010 đồng, thấp hơn giá gói thầu 599.242.990 đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm ấn tượng 25,46%.

Đây là một kết quả đấu thầu hiệu quả về mặt kinh tế. Tuy nhiên, phân tích sâu vào biên bản mở thầu và báo cáo đánh giá E-HSDT lại cho thấy một bức tranh khác về tính cạnh tranh.

Theo biên bản mở thầu ngày 02/07/2025, gói thầu này chỉ có 02 nhà thầu nộp E-HSDT:

Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Miền Nam (Giá dự thầu: 1.754.273.010 đồng).

Công ty TNHH Xây dựng Đại An Phú (MST: 3501867800, Giá dự thầu: 2.232.524.598 đồng).

Giá dự thầu của Công ty TNHH Xây dựng Đại An Phú (2,23 tỷ đồng) tuy cao hơn đối thủ nhưng vẫn thấp hơn giá gói thầu (2,35 tỷ đồng).

Diễn biến mấu chốt nằm ở Báo cáo đánh giá lại E-HSDT số 213/BC-LH, lập ngày 14/10/2025. Báo cáo này nêu rõ, ngày 24/9/2025, Chủ đầu tư (BQLDA) đã có văn bản số 506/BQLDA-ĐT gửi các nhà thầu tham dự, đề nghị gia hạn hiệu lực của E-HSDT đến hết ngày 27/12/2025.

Tuy nhiên, "đến hết thời hạn theo yêu cầu (ngày 29/9/2025), nhà thầu Công ty TNHH Xây dựng Đại An Phú không thực hiện gia hạn hiệu lực của E-HSDT".

Vì lý do này, tổ chuyên gia kết luận E-HSDT của Công ty TNHH Xây dựng Đại An Phú "không được xem xét tiếp" và đánh giá "Không đạt" về tính hợp lệ. Quyết định phê duyệt KQLCNT số 848/QĐ-BQLDA cũng xác nhận lý do Công ty TNHH Xây dựng Đại An Phú không trúng thầu là: "Không đáp ứng tính hợp lệ của E-HSDT".

Như vậy, Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Miền Nam trở thành nhà thầu duy nhất còn lại trong quá trình xét thầu. Sau khi được đánh giá "Đạt" về năng lực, kinh nghiệm và kỹ thuật, công ty đã được phê duyệt trúng thầu.

Việc đối thủ duy nhất bị loại vì không gia hạn hiệu lực hồ sơ, một yêu cầu mang tính thủ tục hành chính, đặt ra câu hỏi về tính cạnh tranh thực chất của gói thầu, dù con số tiết kiệm 25,46% là rất tích cực.

Nhà thầu trúng thầu là ai?

Tìm hiểu cho thấy, Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Miền Nam (MST: 3500794959) được thành lập ngày 04/05/2007, do ông Trần Văn Hùng làm Giám đốc/Người đại diện pháp luật.

Doanh nghiệp có địa chỉ trụ sở tại "Số 01, Đường Số 5, Khu Nhà Ở Phước Sơn, Đường 2 Tháng 9, phường Phước Thắng". Theo Nghị quyết 1685/NQ-UBTVQH15, phường Phước Thắng (Vũng Tàu) nay thuộc địa giới hành chính của Thành phố Hồ Chí Minh.

Dữ liệu về hoạt động đấu thầu của Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Miền Nam (tính đến ngày 08/11/2025) cho thấy một lịch sử tham gia đấu thầu khá dày dặn. Doanh nghiệp đã tham gia 186 gói thầu, trong đó trúng 64 gói, trượt 94 gói, 27 gói chưa có kết quả và 1 gói đã bị hủy. Tổng giá trị trúng thầu (với vai trò độc lập) là 48.601.895.231 đồng.

Riêng trong năm 2025, công ty này hoạt động rất tích cực, tham gia 43 gói thầu, trúng 13 gói, trượt 21 gói và 8 gói đang chờ kết quả .

Điều đáng chú ý là sự "quen thuộc" của nhà thầu này với BMT tại Vũng Tàu. Trước khi trúng gói thầu IB2500196775-00, Công ty Kỹ thuật Miền Nam cũng từng tham gia một gói "Thi công xây dựng" khác (cập nhật ngày 10/06/2025) do chính Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất thành phố Vũng Tàu mời thầu, nhưng kết quả là "Trượt thầu".

Dữ liệu cũng ghi nhận Công ty Kỹ thuật Miền Nam có "quan hệ" với 24 bên mời thầu. Nổi bật trong số đó là Liên doanh Việt-Nga Vietsovpetro, nơi nhà thầu đã tham gia tới 154 gói thầu (chiếm 82,8% tổng số lần tham gia). Tại BMT này, tỷ lệ thắng của công ty là 45/154 gói (trượt 84 gói).

Quay trở lại gói thầu IB2500196775-00, việc lựa chọn nhà thầu đã tuân thủ quy trình khi nhà thầu đối thủ không đáp ứng yêu cầu về hiệu lực HSDT. Tuy nhiên, việc một gói thầu chỉ có hai nhà thầu tham gia, và một nhà thầu "tự loại" mình khỏi cuộc chơi, luôn đặt ra những băn khoăn về môi trường cạnh tranh thực sự, vốn là mục tiêu hàng đầu của công tác đấu thầu hiện nay.