Đến năm 1992, khi tỉnh Cửu Long được chia thành 02 tỉnh Trà Vinh và Vĩnh Long, Xí nghiệp Dầu thực vật Cửu Long được đổi tên thành Xí nghiệp Dầu thực vật Trà Vinh. Đó chính là tiền thân của Công ty Cổ phần Trà Bắc ngày hôm nay.

Quá khứ truân chuyên

Vào những năm đầu thập niên 80, Việt Nam được Hội đồng Tương trợ kinh tế các nước xã hội chủ nghĩa hỗ trợ sản xuất và phát triển ngành chế biến dầu thực thực vật. Tại Trà Vinh, Công ty Cây có dầu Cửu Long được đầu tư về vật tư, thiết bị để xây dựng nhà máy chế biến dầu và xây dựng vùng nguyên liệu dừa… Nhờ đó, giai đoạn 1989 - 1990 Công ty hoạt động khá mạnh, mỗi năm đạt từ 5.000 - 6.000 tấn dầu dừa.

Tuy nhiên, vào dầu thập niên 90, sau sự kiện chính trị ở Liên Xô các xí nghiệp chế biến dầu ở các tỉnh rơi vào khó khăn phải giải thể dần. Riêng Trà Vinh, tuy khó khăn, nhưng lãnh đạo tỉnh vẫn chủ trương cho nghiên cứu sản xuất than hoạt tính. Cùng lúc này, lãnh đạo Công ty Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc đến Trà Vinh bàn việc hợp tác sản xuất than hoạt tính xuất khẩu. Năm 1995, 02 doanh nghiệp tiến hành liên doanh để thành lập Công ty Liên doanh Trà Bắc (TRABACO), đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất than hoạt tính theo Quyết định số 1173.QĐ/TCCBĐT, ngày 31/10/1995 của Bộ trưởng Bộ Công nghiệp nặng. Vượt qua những khó khăn ban đầu, đến cuối năm 1997, sản phẩm than hoạt tính chính thức được ra lò.

Niềm vui với những sản phẩm đầu tay chưa lâu, Công ty lại vấp phải khó khăn về thị trường tiêu thụ. Hệ quả, sản phẩm tồn kho nhiều, phải thuê kho lưu trữ, Công ty thiếu vốn để duy trì sản xuất. Năm 1998 -1999 là giai đoạn khó khăn, Ban Giám đốc đã tập trung mọi nguồn lực, giải pháp và đề nghị hai bên liên doanh duy trì sản xuất. Trước tình cảnh giải thể hay tiếp tục duy trì sản xuất, sau nhiều lần hội ý, lãnh đạo tỉnh và Công ty đã quyết tâm giữ lại doanh nghiệp, cùng với đó là niềm tin than hoạt tính sẽ là một trong những sản phẩm đạt giá trị cao của ngành dừa, là thế mạnh của Trà Vinh.

Bước ngoặt phát triển

Ông Huỳnh Khắc Nhu, Tổng Giám đốc TRABACO nhớ lại, vào đầu năm 2000, sau khi thay đổi Ban điều hành theo nhiệm kỳ, Ban Giám đốc đã tiếp thu và khắc phục dần những khó khăn, những kinh nghiệm trong quá trình sản xuất. Điểm nhấn là Công ty đã thực hiện cuộc cách mạng nguồn nhân lực, cải tiến kỹ thuật, vươn lên làm chủ công nghệ để nâng cao chất lượng sản phẩm.

Cùng với đó, Công ty tổ chức lại phương thức, cung cách tiếp cận thị trường nước ngoài. Sản phẩm than hoạt tính bắt đầu bán được hàng, bù đắp lại các khoản lỗ cũ và dần có tích lũy. Công ty Liên doanh Trà Bắc khẳng định vị thế là đơn vị sản xuất được than hoạt tính đạt tiêu chuẩn chất lượng theo yêu cầu của các nhà nhập khẩu Nhật Bản, Trung Quốc và nhiều quốc gia khác.

Nhận thấy cơ hội tốt, tháng 6/2002, Công ty mạnh dạn đầu tư xây dựng lò hoạt hóa số 2, với công suất 1.000 - 1.200 tấn/năm. Cũng trong năm 2002, sản xuất của TRABACO đã ổn định, nên Công ty Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc có đề nghị Tổng công ty Hóa chất Việt Nam và Bộ Tài chính chuyển giao vốn cho tỉnh Trà Vinh. Quá trình tiếp nhận vốn được thực hiện, đồng thời tiến hành sáp nhập Công ty Trà Bắc vào “Công ty mẹ” là Công ty Chế biến dừa và lấy tên mới là Công ty Trà Bắc tỉnh Trà Vinh.

Tiếp tục phát triển, đến năm 2006, Công ty thực hiện cổ phần hóa. Sau đó, TRABACO được Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước hỗ trợ về định hướng chiến lược sản xuất kinh doanh, quản trị tài chính, quản trị nhân lực… bước vào giai đoạn phát triển mới. Từ đó, lò hoạt hóa số 3, lò hoạt hóa số 4, tiếp tục được đầu tư, nâng công suất lên 7.000 tấn/năm. Công ty đầu tư sản xuất than đá anthracite cho lọc nước, than nướng BBQ và nước cốt dừa cấp đông. Các sản phẩm mang thương hiệu TRABACO không ngừng vươn xa có mặt hơn 30 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.

Ông Huỳnh Khắc Nhu khẳng định, sản phẩm của TRABACO luôn coi trọng chất lượng thông qua các hệ thống quản lý chất lượng được chứng nhận, duy trì và cải tiến liên tục như ISO 9001; ISO 22000; ISO 17025; Bộ quy tắc ứng xử BSCI; chứng nhận HALAL. Đặc biệt, sản phẩm giá trị cốt lõi của Công ty là than hoạt tính được phân tích chất lượng phù hợp các tiêu chuẩn tiên tiến như ASTM (Mỹ), JIS-K 1474 (Nhật Bản), Phòng Hóa nghiệm được chứng nhận VILAS 1268…

Những con số ấn tượng và định hướng

TRABACO tự hào là nhà sản xuất đa dạng sản phẩm; sản xuất than hoạt tính từ than gáo dừa thuộc top đầu của thế giới, với những con số ấn tượng như: than hoạt tính 7.000 tấn/năm; than BBQ 1.800 tấn/năm; xơ dừa đóng kiện 16.000 tấn/năm; thảm xơ dừa dệt kim 1,5 triệu mét vuông/năm; cơm dừa sấy khô 4.500 tấn/năm; nước cốt dừa cấp đông 3.900 tấn/năm; ngoài ra còn có than anthracite 3.800 tấn/năm.

Đến nay, Công ty Cổ phần Trà Bắc hiện có 05 nhà máy sản xuất và 01 trạm thu mua trái dừa cùng với 05 phòng nghiệp vụ. Lao động của Công ty hơn 200 người cùng hàng ngàn lao động phụ trợ và chuỗi chế biến dừa. Mức thu nhập của người lao động và công tác an sinh xã hội được xếp diện tiên tiến trên địa bàn tỉnh.

Trong thời gian tới, Công ty tiếp tục đẩy mạnh triển khai các giải pháp góp phần tiết giảm giá thành sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, phát huy tối ưu giá trị của cây dừa; tiếp tục đưa các sản phẩm than hoạt tính lọc vàng, than nướng BBQ, thảm xơ dừa, than anthracite lọc nước, nước cốt dừa cấp đông… thâm nhập các thị trường giàu tiềm năng cũng như một số thị trường mà Công ty có thế mạnh.

Cùng với các doanh nghiệp trong ngành, TRABACO sẽ nỗ lực hết sức mình cùng chung tay phát triển ngành chế biến dừa trong nước theo hướng đa dạng hóa sản phẩm, sử dụng trang thiết bị, công nghệ hiện đại góp phần mang lại giá trị kinh tế cao, đưa ngành công nghiệp chế biến dừa Việt Nam tự tin sánh vai với các nước có sản lượng dừa lớn trong khu vực cũng như trên thế giới - ông Huỳnh Khắc Nhu khẳng định.

Về định hướng phát triển, ông Huỳnh Khắc Nhu cho biết, mục tiêu sản xuất than hoạt tính của Công ty đạt 10.000 tấn/năm trước năm 2030. Về công nghệ, sẽ đầu tư mở rộng và nâng cấp lò hoạt hóa theo hướng cải tiến mới, năng suất cao, chất lượng tốt; giảm sử dụng nhiên liệu hoá thạch, giảm phát thải ra môi trường; đầu tư đồng bộ hệ thống dây chuyền, thiết bị phụ trợ, thiết bị kiểm soát sản xuất.

Bên cạnh, Công ty sẽ đa dạng nguyên liệu sản xuất than hoạt tính từ than gáo dừa và than đá dạng hạt, dạng ép viên và thực hiện chính sách kêu gọi hợp tác đầu tư phát triển sản xuất các sản phẩm khác trong chuỗi sản phẩm dừa. Đồng thời tiếp tục chi phối và mở rộng thị phần trong nước thay thế hàng nhập khẩu; phát triển thị trường tiềm năng xuất khẩu về than hoạt tính trong lọc luyện vàng...

Qua quá trình hoạt động, tập thể Công ty và các cá nhân được trao tặng:

Trên 20 Huân chương lao động, cờ thi đua, bằng khen của Trung ương và địa phương.

02 giải Bạc và 01 giải Vàng chất lượng quốc gia.

Được công nhận là doanh nghiệp khoa học công nghệ đầu tiên của tỉnh Trà Vinh.