Công ty An Lạc trúng thầu sát giá: Ngân sách nhà nước được lợi gì? [Kỳ 2]

Quan sát của Báo Tri thức và Cuộc sống cho thấy, năm 2025 tiếp tục là một năm "ăn nên làm ra" của Công ty Cổ phần Sản xuất Thương mại Dịch vụ Tư vấn An Lạc (Công ty An Lạc) trên thị trường mua sắm công. Dữ liệu đấu thầu trong năm nay cung cấp một cái nhìn cận cảnh hơn về chiến lược tiếp cận thị trường, các đối tác quen thuộc và đặc biệt là hiệu quả kinh tế trong các gói thầu mà doanh nghiệp này tham gia.

Một năm "bội thu" với hàng loạt gói thầu tiền tỷ

Chỉ tính riêng từ đầu năm đến đầu tháng 10/2025, dựa trên dữ liệu đấu thầu, công ty đã tham gia ít nhất 15 gói thầu và được công bố trúng 11 gói. Tỷ lệ trúng thầu trong giai đoạn này đạt khoảng 73.3%, vẫn duy trì ở mức rất cao.

Tổng giá trị trúng thầu trong 10 tháng đầu năm 2025 của Công ty An Lạc (bao gồm cả liên danh) đã lên tới hơn 17,2 tỷ đồng.

Trong số các gói thầu đã trúng năm 2025, nổi bật nhất là gói thầu "Thiết bị" do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực huyện Củ Chi (TP.HCM) mời thầu. Ngày 13/05/2025, Công ty An Lạc (với vai trò đứng đầu liên danh trong Liên danh An Lạc - Hoàng Quốc) đã được phê duyệt trúng thầu với giá trị lên tới 9.346.853.900 đồng.

Bên cạnh đó, Công ty An Lạc tiếp tục khẳng định vị thế của mình tại các cơ sở giáo dục quen thuộc. Có thể kể đến một số gói thầu tiêu biểu khác:

Ngày 18/03/2025, trúng "Gói thầu số 05: Cung cấp, lắp đặt thiết bị và mô hình giảng dạy" (Bên mời thầu là Công ty TNHH tư vấn công nghệ Châu Giang), giá trị 1.319.839.000 đồng.

Ngày 16/05/2025, công ty trúng gói thầu "Mua sắm vật tư học tập học kỳ II năm học 2024 - 2025 cho sinh viên khoa cơ khí ô tô thuộc Trường Cao đẳng công nghệ Thủ Đức" (Bên mời thầu là Công ty TNHH tư vấn đào tạo xây dựng Phương Nam) với giá 1.494.380.064 đồng.

Ngày 28/08/2025, Công ty An Lạc tiếp tục được Trường Cao đẳng Lý Tự Trọng Thành phố Hồ Chí Minh lựa chọn thực hiện gói thầu "Mua sắm vật tư thực tập học kỳ I năm học 2025-2026..." với giá trị 1.127.066.160 đồng.

Ngày 30/09/2025, trúng "Gói số 5: Mua sắm vật tư, công cụ dụng cụ thực hành..." tại Trường Cao đẳng Long An. Giá trúng thầu: 1.105.646.150 đồng.

Ngoài ra, công ty cũng trúng nhiều gói thầu theo hình thức chỉ định thầu rút gọn, cho thấy sự tin tưởng từ phía các chủ đầu tư.

Khi tỷ lệ tiết kiệm chỉ mang tính tượng trưng

Mục tiêu quan trọng nhất của việc tổ chức đấu thầu rộng rãi là tiết kiệm tối đa cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, phân tích sâu vào các gói thầu mà Công ty An Lạc đã trúng trong năm 2025 lại cho thấy một bức tranh khác. Tỷ lệ tiết kiệm ở nhiều gói thầu rất thấp, thậm chí chỉ mang tính tượng trưng.

Điển hình là gói thầu "Mua sắm vật tư thực tập học kỳ 2 năm học 2024 – 2025 (Bổ sung) cho sinh viên Khoa Động lực" thuộc Trường Cao đẳng Lý Tự Trọng TP.HCM (do Công ty TNHH tư vấn đào tạo xây dựng Phương Nam mời thầu). Ngày 13/03/2025, Công ty An Lạc được phê duyệt trúng thầu với giá 576.745.000 đồng. Dựa trên phân tích dữ liệu, tỷ lệ tiết kiệm của gói thầu này chỉ đạt mức 0.29%.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại gói thầu "Mua sắm vật tư thực tập học kỳ I năm học 2025-2026..." cũng tại Trường Cao đẳng Lý Tự Trọng TP.HCM (trúng ngày 28/08/2025). Giá trúng thầu là 1.127.066.160 đồng, tỷ lệ tiết kiệm cũng chỉ đạt mức 0.82%.

Mặc dù có một số gói thầu đạt tỷ lệ tiết kiệm khá hơn, như gói tại Trường Đại học Trà Vinh (khoảng 8.64%) hay gói tại Củ Chi (khoảng 6.03%), nhưng nhìn chung, xu hướng tiết kiệm thấp vẫn là đặc điểm nổi bật. Tỷ lệ tiết kiệm trung bình 1.73% trong toàn bộ lịch sử đấu thầu của công ty là một minh chứng rõ nét cho điều này.

Dấu hỏi về tính cạnh tranh và vai trò của đơn vị tư vấn

Việc giá trúng thầu liên tục sát với giá dự toán đặt ra câu hỏi lớn. Thứ nhất, về tính cạnh tranh của gói thầu. Khi sự cạnh tranh thấp, các nhà thầu không có nhiều động lực để giảm giá chào thầu, dẫn đến giá trúng thầu cao. Sự cạnh tranh thấp có thể đến từ việc chỉ có ít nhà thầu tham gia, hoặc hồ sơ mời thầu có những tiêu chí làm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu khác.

Thứ hai, về công tác xây dựng giá dự toán của chủ đầu tư. Liệu giá dự toán đã được xây dựng một cách khoa học, sát với giá thị trường tại thời điểm tổ chức đấu thầu hay chưa?

Dữ liệu năm 2025 cũng cho thấy vai trò đáng chú ý của các đơn vị tư vấn mời thầu. Ví dụ, Công ty TNHH tư vấn đào tạo xây dựng Phương Nam đã mời thầu 3 gói trong lịch sử mà An Lạc tham gia và trúng cả 3 gói. Trong năm 2025, đơn vị này tiếp tục là bên mời thầu cho các gói thầu mà An Lạc trúng với tỷ lệ tiết kiệm rất thấp. Việc một đơn vị tư vấn liên tục lựa chọn cùng một nhà thầu cho các chủ đầu tư khác nhau là một dấu hiệu cần được xem xét về tính khách quan trong quá trình tổ chức đấu thầu.

Khi hiệu quả tiết kiệm ngân sách không cao, vai trò của việc tổ chức đấu thầu dường như bị suy giảm, làm dấy lên trong dư luận lo ngại các thủ tục này có nguy cơ mang tính hình thức trong việc lựa chọn một nhà thầu.

Báo Tri thức và Cuộc sống tiếp tục thông tin./.

[Kỳ 3:] Mối quan hệ giữa Công ty An Lạc và Trường Đại học Trà Vinh: "Sân quen" hay sự trùng hợp?