Cần đánh giá kỹ lộ trình với đề xuất giảm 50% mức hưởng nếu rút BHXH một lần

Bộ Tư pháp vừa hoàn thành báo cáo thẩm định đề nghị xây dựng Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) (sửa đổi) do Bộ LĐTBXH trình. Trong đó, cơ quan này đưa ra một số lưu ý về đề xuất giảm 50% mức hưởng nếu rút BHXH một lần để tránh gây tâm lý hoang mang cho người lao động.

Theo đó, cơ quan thẩm định cho biết báo cáo đánh giá tác động chính sách của Bộ LĐTBXH xác định số lượng hưởng BHXH một lần tăng nhanh chóng dẫn tới độ bao phủ BHXH tăng chậm, nên đề xuất giải pháp điều chỉnh quy định điều kiện hưởng BHXH một lần.

Cụ thể, người lao động (NLĐ) chưa đến tuổi nghỉ hưu mà sau một năm không tham gia BHXH đề nghị hưởng BHXH một lần thì mức hưởng cho mỗi năm đóng BHXH bằng một lần mức tiền lương bình quân tháng đã đóng BHXH.

Trường hợp NLĐ đến tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng, hoặc NLĐ mắc bệnh hiểm nghèo, hoặc ra nước ngoài để định cư hợp pháp thì mức hưởng cho mỗi năm đóng BHXH bằng hai lần mức tiền lương bình quân tháng đã đóng BHXH...

Tuy nhiên, Bộ Tư pháp cho rằng Luật BHXH năm 2014 đã quy định cụ thể, chặt chẽ các trường hợp NLĐ được hưởng BHXH một lần. Việc ban hành Nghị quyết 93/2015 của Quốc hội về sửa Điều 60 của Luật BHXH trước đây chỉ mang tính chất tạm thời, xuất phát từ thực tế đời sống và nguyện vọng của NLĐ có thời gian đóng ngắn, có nhu cầu nhận BHXH một lần để trang trải cuộc sống trước mắt.

Đồng thời, do việc triến khai công tác thông tin, tuyên truyền, giải thích chính sách chưa được quan tâm đúng mức, kịp thời nên người lao động chưa hiểu cặn kẽ được ý nghĩa, mục đích của các quy định mới của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, đặc biệt là quy định về giải quyết bảo hiểm xã hội một lần. "Đây là vấn đề hết sức nhạy cảm, phức tạp" báo cáo thẩm tra của Bộ Tư pháp nhận định.

Bên cạnh đó, việc thực hiện giải pháp này có thể dẫn đến mức hưởng BHXH một lần thấp hơn so với mức hưởng hiện nay. “Do đó, để tránh gây ra những phản ứng xã hội không tốt như trường hợp Luật BHXH năm 2014, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, đánh giá kỹ tác động chính sách, nhất là về lộ trình giải quyết chế độ BHXH một lần, tránh gây ra tâm lý hoang mang cho NLĐ. Từ đó đề xuất giải pháp khả thi, hiệu quả, hợp lý…”, báo cáo của Bộ Tư pháp đề xuất.