Các doanh nghiệp, ngân hàng lên tiếng về kết luận của Thanh tra Chính phủ

Ngày 17-10, Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ và sử dụng nguồn tiền từ hoạt động này tại 67 tổ chức phát hành trong giai đoạn 2015 – 2023. Báo cáo cho thấy có sự tham gia của nhiều doanh nghiệp lớn, bao gồm các ngân hàng thương mại (MBBank, ACB, VPBank, VIB) cùng nhóm các công ty thuộc Tập đoàn Masan, Tập đoàn T&T và Tập đoàn Novaland.

Trong số này, trường hợp của Novaland thu hút đặc biệt nhiều sự chú ý khi doanh nghiệp từng là một trong những nhà phát hành trái phiếu lớn nhất thị trường. Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, các gói trái phiếu do Novaland và các công ty con phát hành trong giai đoạn 1-1-2015 đến 30-6-2023, các tổ chức phát hành thuộc nhóm Tập đoàn Novaland và các công ty con, thanh tra xác định đã phát hành thành công 131 mã trái phiếu doanh nghiệp. Các mã có kỳ hạn 1-5 năm, với tổng giá trị là 67.100 tỉ đồng.

Đến thời điểm 30-6-2023, tại 18 tổ chức phát hành còn 59 mã trái phiếu doanh nghiệp đang lưu hành với tổng giá trị 34.835 tỉ đồng. Trong đó có 2 tổ chức phát hành nợ quá hạn với cả gốc và lãi trái phiếu, 4 tổ chức nợ quá hạn lãi. Tổng số tiền nợ gốc, lãi quá hạn là 5.528 tỉ đồng.

Phản hồi về kết luận thanh tra, tập đoàn Novaland cho biết sau quá trình tái cấu trúc mạnh mẽ trong hai năm 2024 – 2025, phần lớn các gói trái phiếu này đã được tất toán. Tính đến ngày 30-9-2025, dư nợ trái phiếu riêng lẻ của Novaland còn 19.559 tỉ đồng, tức doanh nghiệp đã thanh toán được 15.319 tỉ đồng, tương đương gần 44% tổng dư nợ ban đầu.

Novaland cho biết doanh nghiệp đã và đang thực hiện nhiều biện pháp đồng bộ nhằm xử lý phần nợ trái phiếu còn tồn đọng, trong đó ưu tiên bảo đảm quyền lợi cho các trái chủ. "Chúng tôi đã tìm ra các giải pháp phù hợp, chứng minh năng lực và quyết tâm khắc phục để không gây thiệt hại cho nhà đầu tư và xã hội" - đại diện Novaland khẳng định.

Với 24 gói trái phiếu mà Thanh tra Chính phủ kiến nghị chuyển thông tin sang cơ quan công an, phía Novaland cho biết đã thanh toán và tất toán 15 gói, với tổng giá trị 7.000 tỉ đồng, chiếm 57,7% tổng dư nợ ban đầu. Ngoài ra, Novaland đã cơ cấu lại hoặc gia hạn 1 gói trái phiếu trị giá 250 tỉ đồng, duy trì thanh toán đúng hạn 7 gói còn lại và chỉ còn 1 gói trái phiếu quá hạn với dư nợ 833 tỉ đồng, đang tiếp tục được xử lý theo hướng thỏa thuận với các trái chủ.

Về những thiếu sót trong công bố thông tin, Novaland lý giải việc chậm trễ chủ yếu do "các yếu tố khách quan và bất khả kháng", đặc biệt là thời kỳ giãn cách xã hội kéo dài vì đại dịch COVID-19 khiến việc thực hiện nghĩa vụ công bố thông tin bị gián đoạn. Tuy nhiên, doanh nghiệp khẳng định đã nhanh chóng bổ sung, hoàn thiện hồ sơ, công bố lại đầy đủ và minh bạch theo đúng quy định.

Đối với việc quản lý nguồn tiền từ phát hành trái phiếu, Novaland cho biết đã sử dụng đúng mục đích và phương án phát hành được phê duyệt, đồng thời chuyển giao vốn cho đúng đối tượng nhận góp vốn theo kế hoạch.

Doanh nghiệp này cũng đã gửi văn bản giải trình chính thức đến Thanh tra Chính phủ, nhằm cập nhật thông tin về dư nợ và phương án thanh toán cụ thể cho các gói trái phiếu còn lại, đồng thời kiến nghị cơ quan chức năng xem xét, ghi nhận nỗ lực khắc phục nghĩa vụ tài chính trong suốt thời gian qua. "Novaland cam kết chủ động hợp tác minh bạch với các cơ quan quản lý, sớm làm rõ những điểm chưa sáng tỏ trong kết luận thanh tra, và nhanh chóng hoàn tất các nghĩa vụ còn lại để đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư" - đại diện công ty nhấn mạnh.

Trong khi đó, nhóm công ty thuộc Tập đoàn Masan (Masan Group) cũng được nêu tên trong kết luận. Masan Group khẳng định toàn bộ các khoản trái phiếu do công ty và các đơn vị thành viên phát hành đều đã được thanh toán đầy đủ cả gốc và lãi, đúng hạn hoặc trước hạn. "Chúng tôi không có bất kỳ vi phạm nào về nghĩa vụ thanh toán, tất cả trái phiếu đã được tất toán và hoàn thành nghĩa vụ tài chính với nhà đầu tư" – phía Masan Group nhấn mạnh.

Doanh nghiệp này cũng khẳng định không bị xử phạt vi phạm hành chính do hết thời hiệu, đồng thời các nội dung liên quan đến mục đích sử dụng vốn đã được giải trình có cơ sở pháp lý rõ ràng và tuân thủ quy định về công bố thông tin.

Tương tự, Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) cũng lên tiếng phản hồi liên quan đến hai lô trái phiếu do ngân hàng phát hành vào các năm 2018 và 2019. Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, hai lô trái phiếu này có mục đích sử dụng vốn để cho vay trung và dài hạn, song tại một số thời điểm kiểm tra, báo cáo có sự chênh lệch về thời gian và bao gồm cả các khoản vay ngắn hạn. ACB cho biết đã hoàn tất rà soát, điều chỉnh và gửi báo cáo khắc phục lên cơ quan chức năng vào ngày 24-9-2025, theo đúng yêu cầu. "ACB luôn tuân thủ các chuẩn mực quản trị và minh bạch tài chính, đồng thời duy trì sự ổn định để phục vụ khách hàng, cổ đông và đối tác một cách bền vững" - đại diện ngân hàng nêu rõ.