Các bệnh viện tại TPHCM: Đấu thầu vẫn vướng, thuốc thiếu trước hụt sau

Hai ngày qua, Đoàn Đại biểu Quốc hội TPHCM đã trực tiếp làm việc với các bệnh viện tuyến quận, huyện và Bệnh viện Chợ Rẫy để khảo sát “Về việc thực hiện cơ chế tự chủ và đấu thầu mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn TPHCM giai đoạn 1.1.2020 - 30.6.2022”.

Càng làm càng... khó

Bác sĩ Trần Văn Khanh - Giám đốc Bệnh viện Lê Văn Thịnh, TPHCM - cho biết, bệnh viện được giao quyền tự chủ chi thường xuyên từ năm 2016 đến nay đã được 6 năm. Trung bình mỗi năm, bệnh viện tiếp nhận điều trị và khám cho khoảng 600.000 bệnh nhân. Từ bệnh viện đa khoa tuyến quận, năm 2016, bệnh viện đã trở thành bệnh viện đa khoa hạng 1.

Để phát triển được cơ sở vật chất và nâng cao đào tạo cán bộ y tế chất lượng cao, chi phí hằng năm cho đào tạo khoảng hơn 3 tỉ đồng, sau đó là hàng loạt các chi phí khác như: Hạ tầng, điện, nước, chất thải sinh hoạt, máy móc, trang thiết bị y tế, công nghệ thông tin…

Tuy nhiên, giá thu hiện nay của bệnh viện áp dụng đối với bệnh nhân không có thẻ BHYT với mức giá được tính 4 phần/7 phần, 3 phần còn lại (chi phí nhân sự gián tiếp, khấu khao thiết bị, máy móc, chi phí đào tạo, nghiên cứu, bảo dưỡng cơ sở hạ tầng) chưa được tính đúng, tính đủ vào cơ cấu giá.

Trong khi đó, giá thu chưa bao gồm phần hao hụt trong quá trình bảo quản, cấp phát thuốc và vật tư. Việc này dẫn đến bệnh viện càng làm càng thâm hụt và không có nguồn để tái đầu tư cơ sở vật chất, khi máy móc thiết bị ngày càng lạc hậu, không nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, không có nguồn đào tạo nhân lực và thu hút nguồn lực có chất lượng cao.

Chứng minh rõ hơn về câu chuyện càng làm càng hao hụt, ThS Hoàng Thị Thanh Kiều - Trưởng phòng Tài chính, Bệnh viện Lê Văn Thịnh - cho hay, hiện nay, bệnh viện ký hợp đồng với cơ quan của BHYT theo đơn giá dịch vụ cung cấp. Trong khi đó, giám định chi phí khám chữa bệnh BHYT và thanh tra lại căn cứ trên định mức xây dựng cơ cấu giá.

Số tạm ứng cho đơn vị 80% chi phí khám bệnh BHYT dựa vào quý trước để cho đơn vị hoạt động vào cuối tháng đầu tiên của quý sau là không đủ. Số tiền 20% chờ quyết toán (3 tháng), phần vượt dự toán năm sau mới được xem xét. Số chi phí chờ thẩm định, quyết toán này rất lớn. Trong khi đó, có nhiều khoản phải chi trả theo từng tháng nên rất khó khăn.

Vướng mắc trong đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế

Trong khi đó, tại Bệnh viện Chợ Rẫy TPHCM, với quy mô 3.201 giường, được giao thực hiện cơ chế tự chủ theo nhiều giai đoạn, trong đó từ năm 2022 đến nay bệnh viện tự chủ theo nghị định 60 (chi thường xuyên). Tuy nhiên theo Tiến sĩ Nguyễn Nhật Hải - Trưởng phòng Tài chính kế toán, Bệnh viện Chợ Rẫy - bệnh viện tự chủ nhưng nguồn thu do nhà nước quy định, trong khi nguồn chi theo giá trị trường, nên không bao giờ đi đến điểm chung. Nghị định quy định giá dịch vụ y tế do nhà nước ban hành, bệnh viện không được quyền quyết định. Tiến sĩ Hải đề nghị nhà nước chỉ xây dựng định mức, còn giá cụ thể của bệnh viện thì phụ thuộc giá đầu vào.

Cụ thể, xác định lại các chi phí cấu thành giá dịch vụ y tế, ngoài 7 cấu phần yếu tố đã được xác định cần quan tâm đến chính sách kinh tế của nhà nước như: Các chính sách về kinh tế xã hội, chính sách quản lý giá, chiến lược kích cầu, lãi suất ngân hàng… đồng thời yếu tố về trình độ chuyên môn phải được đánh giá một cách cụ thể khách quan, đánh giá theo hạng bệnh viện, học làm, chất lượng y tế mà cơ sở khám chữa bệnh cung cấp theo hướng tiết kiệm chi phí, nhân lực mà vẫn đảm bảo chất lượng dịch vụ và hiệu quả điều trị.

Bởi theo Tiến sĩ Hải, hiện nay bệnh viện nhiều bác sĩ có trình độ chuyên môn tốt nên số lượng khám bệnh, chẩn đoán nhanh. Tuy nhiên, theo quy định của Bộ Y tế chỉ cho phép tối đa một bác sĩ chỉ được khám 35 bệnh nhân mỗi ngày, điều này làm hạn chế số lượng bệnh nhân được khám.

Tiến sĩ Nguyễn Quốc Bình - Trưởng khoa Dược, Bệnh viện Chợ Rẫy - chia sẻ, ngoài liên quan đến đấu thầu thuốc, Khoa Dược còn liên quan đến trang thiết bị y tế và tiêu hao. Việc mua sắm thành công còn phụ thuộc vào các yếu tố hàng hoá phải có trên thị trường hay không. Trên thực tế khi bệnh viện tham gia đánh giá hồ sơ dự thầu, pháp lý hồ sơ dự thầu vẫn còn, nhưng khi tổ chức đấu thầu lại không thể đấu giá mặt hàng đó vì hết hạn.

“Đồng thời, trong các quy định hiện nay vẫn chưa cập nhật được giá thị trường, những quy định đang dự thảo và thiết kế theo kinh tế vĩ mô ổn định, còn nếu có biến động như dịch bệnh thì giá tăng nhiều ảnh hưởng đến việc đấu thầu, dễ mắc sai sót” - tiến sĩ Quốc Bình nhấn mạnh.