Bình Thuận: Ai “bảo kê” khai thác cát trái phép trên địa bàn xã Phan Sơn?

Trong vai người đi mua đất, phóng viên đã tới địa đểm khai thác cát trái phép là một bãi đất bằng phẳng nằm ngay một con suối tại thôn Tà Mon, xã Phan Sơn. Chiều 29/3, khi phóng viên đến ngay địa điểm khai thác cát này để ghi nhận thì có hai thanh niên đang dùng máy múc, máy bơm và dụng cụ sàng để phân loại cát, đất và đá. Phía trên bãi đất trống là hàng trăm m3 cát xây dựng đã được phân loại. Cạnh bờ suối là những chiếc hố bị đào nham nhở, băm nát cảnh quan và môi trường nơi đây.

Để tránh bị nghi ngờ, phóng viên đã trực tiếp tiếp cận với hai người đàn ông này để hỏi mua đất. Chính vì vậy, họ không hề đề phòng và thậm chí còn thông tin rằng khu vực khai thác cát thuộc dự án lòng hồ đập Sông Luỹ.

Qua hai ngày theo dõi, phóng viên ghi nhận mỗi ngày có gần 20 chuyến xe tải, máy cày chở đất cát đi bán cho cho dân bản địa và về bãi tập kết tại cửa hàng vật liệu xây dựng Trung Trâm nằm trên đường Quốc lộ 28B xã Phan Lâm, huyện Bắc Bình.

Anh K’ Hiền (ngụ thôn Tà Mon, xã Phan Sơn) cho biết, địa điểm khai thác cát thuộc đất của gia đình. Trước Tết có bán hai hố cho ông Trung với giá 6 triệu đồng để múc cát bán. Còn hiện trường hiện đang khai thác cát phía bên kia suối là của anh trai ruột.

Một người dân tại xã Phan Sơn cho hay, trong thời gian 2 tháng nay, bất cứ ngày đêm, con đường bê tông liên thôn từ xã Phan Lâm sang Phan Sơn bị xe tải cày phá, đã bắt đầu xuống cấp. Người dân biết là xe chở “đất và cát tặc” mà chính quyền địa phương không biết là hết sức vô lý.

Khoảng 9h30 ngày 30/3, sau khi nắm rõ tình hình thực trạng khai thác cát trái phép đang diễn ra công khai tại địa đểm trên, phóng viên đã gọi điện thông báo cho lãnh đạo UBND huyện Bắc Bình cùng phối hợp xử lý. Người trực tiếp nghe máy là ông Huỳnh Duy Khôi - Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Bình. Sau khi tiếp nhận thông tin, ông Khôi cho biết sẽ cho người xuống ngay hiện trường để kiểm tra xử lý.

Trong thời gian phóng viên gọi điện cho ông Huỳnh Duy Khôi, tại hiện trường đang có chiếc xe tải mang BKS: 86C – 13471 chạy vào để chở cát, cùng máy bơm, máy múc và hai công nhân đang làm việc tại đây. Nhưng chưa đầy 5 phút sau khi gọi điện cho ông Khôi thì “đội quân cát tặc” lần lượt cho xe tải rời khỏi hiện trường lẫn vào rừng điều men ra đường chính. Còn chiếc máy múc cũng chạy vào vườn điều lẩn trốn. Tất cả những động thái bỏ trốn khỏi hiện trường đã được phóng viên ghi lại bằng video và hình ảnh.

Đến gần 11h ngày 30/3, đoàn kiểm tra của UBND xã Phan Sơn và Công an xã Phan Lâm (do xã Phan Lâm nằm giáp ranh với xã Phan Sơn và do có chỉ đạo của UBND huyện – PV), tới hiện trường thì chỉ còn lại dụng cụ sàng cát và máy bơm, còn máy móc thiết bị phục vụ cho việc khai thác cát trái phép đã “biến mất”.

Tại hiện trường, ông K’ Bảy - Chủ tịch UBND xã Phan Sơn cho biết, địa điểm khai thác cát này đã hoạt động gần hai tháng nay. Người trực tiếp khai thác cát là ông Trung ở xã Phan Lâm. Khi phóng viên hỏi việc khai thác cát phải được cơ quan có thẩm quyền cấp phép mới được hoạt động, sao chính quyền lại để người dân công khai “ăn cắp” khoáng sản quốc gia?. Ông K’ Bảy thừa nhận là mình đã sai và xin ý kiến lãnh đạo để xử lý triệt để tình trạng này trong vòng một tuần. Đáng nói là khi phóng viên chỉ địa điểm chiếc xe múc bỏ chạy khỏi hiện trường đang nằm trong vuờn điều của dân, cách hiện trường 300m cũng không được đoàn kiểm tra ghi nhận và lập biên bản tịch thu tang vật.

Ông K’ Bảy - Chủ tịch UBND xã Phan Sơn cho biết, sáng 31/3, UBND xã đã gặp ông K’ Th Rơm lập biên bản và ký cam kết với chủ đất là không được bán đất tiếp tay cho những người khai thác cát trái phép. Nếu vi phạm sẽ xử lý theo pháp luật.

Trước đó, chiều 30/3, phóng viên làm việc với ông Huỳnh Duy Khôi - Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Bình về việc có hay không “bảo kê” cho tình trạng khai thác cát trái phép?. Ông Khôi tỏ ra lúng túng và hứa sẽ xử lý nếu có đủ bằng chứng cho việc khai thác cát trái phép. Sau khi làm việc, phóng viên đã cung cấp mọi hoạt động, video và hình ảnh cho Công an huyện Bắc Bình cùng phối hợp xử lý vi phạm.

Ông Huỳnh Duy Khôi - Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Bình cho biết thêm, trên địa bàn huyện hiện có 6 mỏ cát được cấp phép hoạt động. Trong năm 2021, UBND huyện Bắc Bình đã xử lý 127 vụ khai thác cát trái phép với số tiền gần 1,8 tỷ đồng. Qua những hình ảnh và bằng chứng mà cơ quan báo chí cung cấp, UBND rất hoan nghênh sự phối hợp này và sẽ xử lý trong thời gian sớm nhất.

Theo Luật Khoáng sản 2010, khai thác cát, sỏi trái phép là hành vi vi phạm pháp luật. Tùy vào tính chất, mức độ của hành vi để xử lý theo quy định của pháp luât hiện hành. Đối với hành vi khai thác cát, sỏi trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi; Hành lang bảo vệ luồng; Phạm vi luồng hoặc trong phạm vi bảo vệ công trình thuộc kết cấu hạ tầng giao thông đường thủy nội địa mà không có giấy phép khai thác khoáng sản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, thì bị phạt tiền từ 20 triệu đến 200 triệu đồng tuỳ khối lượng khai thác cát.